Nieuw vennootschapsrecht vanaf 2024

Op 31 december 2023 eindigt de overgangsperiode tussen het oude en het nieuwe vennootschapsrecht. Vanaf 1 januari 2024 moet elke vennootschap voldoen aan de toepasselijke bepalingen uit het Wetboek van vennootschappen en verenigingen (WVV). 

In het WVV komt de landbouwvennootschap niet meer voor: daarom moet elke landbouwvennootschap omgezet worden naar een andere rechtsvorm. De vennootschap kan vrij een nieuwe rechtsvorm kiezen, maar een statutenwijziging is hierbij vereist. Let wel op: bij een omzetting naar een andere rechtsvorm dan de vennootschap onder firma (VOF) en indien er stille vennoten zijn, een commanditaire vennootschap (CommV), geldt de zwaardere procedure om vennootschappen om te zetten, zoals bepaald in boek 14, titel 1, hoofdstuk 2 van het WVV.

Erkenning als landbouwonderneming in plaats van landbouwvennootschap

Om het wegvallen van de landbouwvennootschap op te vangen, voert het WVV de erkenning als landbouwonderneming (LO) in. Hiermee kunnen vennootschappen gelijkaardige voordelen als de landbouwvennootschap behouden. Zo’n erkenning is mogelijk voor de VOF, de CommV, de besloten vennootschap (BV) en de coöperatieve vennootschap (CV).

Ook de landbouwvennootschappen die tijdens de overgangsperiode automatisch erkend waren, moeten de erkenning aanvragen.

Belangrijk is dat u enkel met een VOFLO en een CommVLO kan opteren voor het stelsel van de personenbelasting.

Erkenning als Landbouwonderneming

De voorwaarden voor een erkenning als LO zijn:

• 1° de vennootschap moet hoofdzakelijk de uitbating van een landbouwactiviteit tot doel hebben;
• 2° enkel natuurlijke personen kunnen vennoot zijn;
• 3° de vennootschap moet minstens uit twee vennoten bestaan (waarvan minstens één vennoot een beherende vennoot is);
• 4° de aandelen van de vennootschap moeten op naam staan en van gelijke waarde zijn;
• 5° de beherende vennoot moet minstens de helft van zijn arbeidstijd aan de uitbating van de landbouwactiviteit besteden en minstens de helft van zijn beroepsinkomen uit de actieve uitbating van de landbouwactiviteit halen;
• 6° de algemene vergadering van de vennootschap moet de bevoegdheid hebben om (i) de beherende vennoot/vennoten aan te stellen, (ii) het mandaat van beherende vennoot te beëindigen mits een opzeggingstermijn en (iii) de beherende vennoot/vennoten bij zwaarwichtige redenen af te zetten;
• 7° de instemming van de algemene vergadering van de vennootschap is vereist bij de overdracht van aandelen van één of meerdere vennoten bij overlijden of onder levenden;
• 8° bij elke overdracht van aandelen onder levenden moet elke beherende vennoot een recht van voorkoop hebben;
• 9° de instemming van elke beherende vennoot is vereist bij elke statutenwijziging van de vennootschap, alsook bij de vrijwillige ontbinding van de vennootschap (behalve wanneer de beherende vennoot wordt afgezet bij zwaarwichtige redenen);
• 10° de minimale beloning uit de vennootschap moet rechtstreeks toekomen aan de beherende vennoot of beherende vennoten. (opgelet: als de vennootschap nog in andere uitkeringen dan deze beloning voorziet, moeten de statuten van de vennootschap de voorwaarden en de begunstigden van deze uitkeringen vermelden).

Belang van de erkenning

Bestaande landbouwvennootschappen worden vermoed erkend te zijn als LO. Dat vermoeden wordt weerlegd als de landbouwvennootschap een andere rechtsvorm aanneemt. Landbouwvennootschappen die zich omvormen moeten dus opnieuw een erkenning aanvragen. Het vermoeden van erkenning wordt ook weerlegd als de landbouwvennootschap zelf geen initiatief neemt voor 1 januari 2024 en dus van rechtswege wordt omgezet naar een andere rechtsvorm en er geen algemene vergadering bij elkaar geroepen wordt binnen de zes maanden.

Wanneer de erkenning als LO wegvalt, kan dit verregaande ongewilde gevolgen hebben voor de toepassing van de pachtwetgeving en het toepasselijke belastingstelsel.

Een andere optie is de rechtspersoon te vereffenen en de activiteiten verder te zetten in een maatschap of als eenmanszaak.

Bekijk ook zeker de informatie bij FOD Economie: Erkenning als landbouwonderneming | FOD Economie (fgov.be)