Als groenten en fruit niet verkocht raken, halen de veilingen die vaak uit de markt. Die overschotten mogen onder bepaalde voorwaarden gratis ter beschikking worden gesteld van organisaties, zodat de voeding niet verloren gaat. In dat geval mogen EU-lidstaten de overschotten ook vergoeden aan de landbouwer.
Mechanisme: overaanbod uit de markt nemen
De verkoop van groenten en fruit verloopt in België hoofdzakelijk via groenten- en fruitveilingen. Dit zijn meestal producentenorganisaties. Soms gebeurt het dat de producenten meer groenten en fruit aanbieden voor verkoop dan dat er door de handel wordt gevraagd. Op dat moment ontstaat er een overaanbod dat door de producentenorganisatie uit de markt wordt genomen, de zogenaamde ‘interventie’.
Bestemming van de overschotten
De overschotten kunnen de volgende bestemming krijgen:
- eerst aan liefdadigheidsinstellingen, OCMW’s en voedselbanken;
- dan aan ziekenhuizen, bejaardentehuizen, kinderdagverblijven en kindervakantiekampen;
- Pas als laatste voor dierenvoeding of biologische afbraakprocessen. In dat geval zijn de producten vooraf ongeschikt gemaakt voor menselijke consumptie.
Compensatie voor landbouwers
Als de overschotten naar gratis verdeling gaan, mag de lidstaat via de Europese Commissie deze overschotten vergoeden aan de landbouwer.
De uit de markt genomen producten komen enkel voor de vergoeding in aanmerking wanneer alle procedures en instructies correct worden nageleefd, o.m. met betrekking tot de minimale kwaliteitsvereisten en de bestemming van de producten.
Interventie en de bijhorende controle erop kan enkel op de locatie van een producentenorganisatie. Bovendien mag het product de site van de producentenorganisatie niet verlaten vooraleer een controle heeft plaatsgevonden.
Welke producten?
Het aanbod van groenten en fruit verschilt van producentenorganisatie tot producentenorganisatie en varieert ook volgens de seizoenen. Welke of hoeveel producten effectief ter beschikking zijn, is vooraf niet te voorspellen.
De producten zijn door de producentenorganisatie en het Agentschap Landbouw en Zeevisserij op hun kwaliteitseisen gecontroleerd en hebben daardoor dezelfde kwaliteit en versheid als in de handel.
Voorwaarden voor gratis afhaling
De algemene voorwaarden zijn:
- U moet erkend zijn door het Agentschap Landbouw en Zeevisserij;
- U moet de nodige documenten ondertekenen en bewaren;
- U mag de producten niet verkopen.
De concrete erkenningsvoorwaarden variëren naargelang het doel waarvoor de overschotten gebruikt worden. Als u erkend wil worden, kunt u de instructies met alle informatie opvragen bij de controledienst van het Agentschap Landbouw en Zeevisserij via interventie-GF@lv.vlaanderen.be.
Praktisch
- Als u erkend wordt, krijgt u een toegangspas;
- U kunt enkel producten afhalen op de veiling met dit pasje;
- De producten worden gratis ter beschikking gesteld;
- Afhankelijk van het type afhaler kan de hoeveelheid groenten en fruit die u kunt afhalen beperkt worden;
- U moet zelf praktische afspraken maken met de veiling (beschikbare producten, waar en wanneer afhalen …);
- U moet de producten zelf afhalen;
U kunt zowel op de plaats van afhaling als op de plaats van verdeling gecontroleerd worden.