Vele kleintjes maken groot: innovatieve teelten in Vlaanderen

Korte samenvatting

Kleine familiale landbouwbedrijven hebben het vandaag moeilijk om te overleven in een landbouwsector die grotendeels gericht is op schaalvergroting. Zij zijn op zoek naar nieuwe, innovatieve teelten. Deze nicheteelten spelen in op de vraag van de consument en de handel. Denk hierbij aan vergeten groenten, innovaties en specialisaties zoals warmoes, boerenkool, wortelpeterselie, zoete aardappel, watermeloenradijs, paarse spruiten, …

Gedetailleerde toelichting

Nicheteelten spelen in op de vraag van de consument en de handel. Bij de aanvraag voor dit project werd gedacht aan volgende teelten: okra, warmoes, wortelpeterselie, muskaatpompoen, boerenkool, raapsteel, watermeloenradijs, groen paksoï, broccolini of sprouting broccoli, kleurmix worteltjes, little gem, romeinse sla harten, paarse spruiten, frivole spruiten, meloen, zeekool, crosne en zoete aardappel. De teelten worden verdeeld tussen het Proefstation voor de Groenteteelt (PSKW) en de Proefcentrum Herent. Deze lijst van teelten kan nog aangepast worden.

Het is niet evident om een nieuwe teelt te introduceren in de bedrijfsvoering. Naast de technische onzekerheden, zijn er soms ook vraagtekens rond aspecten over commercialisering en rendabiliteit die vaak een rem zijn om deze teelten te cultiveren.

Dit demonstratieproject heeft daarom als doel tuinbouwers en met name kleine familiale bedrijven en biobedrijven ondersteuning te bieden bij de uitbouw van enkele innovatieve teelten om de rendabiliteit van hun bedrijf te verhogen. Om dit te bereiken zal er ingezet worden op drie assen: demonstratie van de teelttechniek, afzet en commercialisering en kostprijsberekening.

De eerste doelstelling van dit project is om op teelttechnisch vlak meer voorlichting en informatie te verspreiden voor kleine innovatieve nicheteelten aan telers die op zoek zijn naar alternatieve teelten. Het kan hierbij gaan over teelten die in Vlaanderen weinig tot niet voorkomen, maar ook teelten die hun potentieel al beperkt hebben bewezen, maar waarbij bepaalde technische aspecten nog onduidelijk zijn: correcte bemesting, nood aan specifieke gewasbeschermingsproducten, mechanisatie,… Bovendien lijken sommige teelten ideaal om in (oudere) serres te telen waar geen investeringen meer mogelijk zijn. Een nicheteelt kan ervoor zorgen dat deze bedrijven economisch kunnen overleven.

De tweede doelstelling is de commercialisering van nieuwe teelten te ondersteunen en te optimaliseren. Voldoende afzet creëren is een belangrijke factor om een nieuwe teelt te lanceren. De afnemers zijn belangrijke spelers die innovatie in het marktsegment wil brengen. Zij worden in belangrijke mate betrokken in de zoektocht naar de juiste bewaring, de juiste verpakkingen en juiste kopers. Zij kennen de markt en weten wat kan aanslaan bij de kopers. De ideale bewaartemperatuur en een gepaste verpakking is belangrijk om tot een goede shelflife te komen. Belangrijk is dat het product ook aantrekkelijk en vers kan worden aangeboden.

De laatste doelstelling is om het economisch perspectief voor deze teelten te benaderen. Het eerste uitgangspunt is te achterhalen welke directe kosten verbonden zijn met de teelt. Arbeid is veruit de belangrijkste kostenpost. Een nauwkeurige registratie van de arbeid in de verschillende teelten wordt gedetailleerd geregistreerd. Op basis van de cijfers kunnen individuele telers dan zelf aan de slag om te (laten) berekenen of dit voor hen een opportuniteit kan zijn.

Per teelt worden fiches opgemaakt met zowel de teelttechnische aspecten, aandachtspunten voor bewaring, verpakkingswijzen als de kostprijsberekening. Voor een optimale betrokkenheid, naast de talrijke bezoeken aan de demovelden bij de partners, zal ook een bezoek georganiseerd worden bij telers die al veel ervaring hebben met innovatieve teelten.

Duurtijd en partners

Dit project loopt van 1 maart 2018 tot 29 februari 2020 en wordt uitgevoerd door volgende projectpartners: Proefstation voor de Groenteteelt (PSKW) en Proefcentrum Herent.

Meer info?

Luc.de.rooster@proefstation.be 

Website: www.proefstation.be 

Delen: