Duurzaam watergebruik in de sierteelt met de focus op openluchtteelten

Op deze pagina:

Voor welke toepassingen in de openluchtteelt is water nodig?

Sierteelt in openlucht gebeurt op drie verschillende manieren : in vollegrond (zoals bij de knolbegonia), in pot geplant in vollegrond (zoals meestal bij de potchrysant) en op containervelden (zoals bij de azalea en de sierboomkwekerij).

Een containerveld is een teeltoppervlakte afgedekt met ondoorlaatbare plastiek met daarboven meestal een worteldoek. Op die manier kan alle voedingswater dat niet door de planten wordt verbruikt, gerecupereerd worden. Siertelers verkiezen containervelden op teeltkundige gronden met een verticale waterafvoer boven ondergronden met horizontale waterafvoer. De bedrijfssituatie is van invloed op de keuze voor een berijdbare of niet-berijdbare bed-ondergrond. De meerkosten van berijdbare ondergronden moeten worden terugverdiend uit besparingen op arbeid, een hogere bezettingsgraad of een hogere opbrengst.

Foto containerveld

Containerveld

Bron: PCS

In openluchtteelten voorzien zowel de neerslag als de beregeningsinstallatie de planten van water. De hoeveelheid gietwater en het beregenings- of irrigatiesysteem kunnen verschillen voor teelten in vollegrond of op afgedekte grond (pot- en containerteelten). Vollegrondsteelten zoals knolbegonia- en boomteelt vereisen minder gietwater. Die teelten gebruiken de bodem als buffer voor watervoorziening.

Gewassen die vroeg in het voorjaar en tot laat in het najaar buitenstaan, bijvoorbeeld azalea’s, vereisen soms water voor nachtvorstbestrijding. Als het gewas tijdens de nachtvorst nat is, ontstaat er ijs maar het gewas bevriest niet. Zolang het blijft vriezen, is er een continue beregening nodig. Voor nachtvorstbestrijding is een vaste beregeningsinstallatie, die het hele perceel tegelijk beregent, noodzakelijk. De beregening gebeurt meestal met roterende tiksproeiers.

Water is ook nodig voor de toepassing van gewasbescherming, om de serres, de loodsen en de machines te reinigen en voor sanitaire toepassingen.

Foto nachtvorstbestrijding

Nachtvorstbestrijding

Bron: PCS

Hoeveel water wordt gebruikt in de openluchtsierteelt?

Hoeveel water er in de sierteelt wordt gebruikt, is niet eenduidig te bepalen want dit hangt af van tal van parameters.

De irrigatie van de planten is de grootste waterstroom op een bedrijf. Meestal wordt hemelwater of grondwater gebruikt, waaraan meststoffen worden toegevoegd (fertigatie). Bij een gesloten teeltsysteem is het gietwater gedeeltelijk gerecirculeerd drainwater.

De hoeveelheid gietwater hangt samen met de waterbehoefte van het gewas, de gewasverdamping, de waterafvoer via het wortelmilieu, de waterkwaliteit, het type substraat … De gewasverdamping is de belangrijkste factor. Het ingestraalde zonlicht heeft hierbij een belangrijke invloed en bepaalt in grote mate het waterverbruik.

Foto irrigatie

irrigatie

Bron: PCS

De hoeveelheid water nodig voor gewasbeschermingstoepassingen hangt af van de teelt en van de toepassing. Die kan variëren van 0,007 liter per are bij het foggen tot 15 liter per are bij het spuiten met bijvoorbeeld een spuitboom. Steeds meer bedrijven kiezen voor een geïntegreerde bestrijding, dat is een combinatie van waarnemen en pas bestrijden als de schadedrempel wordt overschreden. Waar mogelijk worden de klassieke bestrijdingsmiddelen vervangen door milieuvriendelijke bestrijdingsmethoden.

Water wordt ingezet voor de reiniging van serres, loodsen en machines.

Bedrijfsruimten kunnen verontreinigd zijn met grond en plantafval. Meestal worden deze ruimtes droog gereinigd.

Als hiervoor toch water gebruikt wordt, is de hoeveelheid afhankelijk van het type reinigingssysteem en de reden van reinigen. Een hogedrukreiniger (100 bar) gebruikt minder water dan een lagedrukreiniger (20 bar), namelijk 15 liter per minuut ten opzichte van 200 liter per minuut.

Water is ook nodig voor sanitaire toepassing nl. de wc, de wastafel en eventueel de douches voor de werknemers. Het gemiddelde verbruik is 30 m³ per werknemer per jaar.

Waarom is het belangrijk om zuinig en verstandig om te gaan met water op mijn bedrijf?

Water is een schaars goed. Daarom wordt het steeds moeilijker om een vergunning  te krijgen voor het oppompen van grondwater. Bovendien is leidingwater vrij duur.

In de rubriek Duurzaam watergebruik – algemeen vindt u meer informatie over het belang van duurzaam watergebruik.

Hoe ga ik op mijn bedrijf verstandig om met water?

Om spaarzaam om te springen met water kunt u:

Een wateraudit geeft u inzicht in de waterstromen en toont u de mogelijkheden voor uw bedrijf om water te besparen en alternatieve waterbronnen in te zetten.

Een praktijkgetuigenis illustreert u hoe u duurzaam watergebruik op het bedrijf kan realiseren.

Meer info

Adviesdienst Water

Proefcentrum voor Sierteelt

Schaessestraat 18

9070 Destelbergen

Tel.: 09 353 94 81

Fax: 09 353 94 95

E-mail: marijke.dierickx@pcsierteelt.be

www.pcsierteelt.be

Delen: