Groen licht voor 25 projecten VLIF innovatie, 10 demonstratieprojecten en 25 operationele groepen EIP

Vlaanderen stimuleert innovatie en vernieuwing in de land- en tuinbouwsector. Daarom trekt het Vlaams Agentschap voor Landbouw en Zeevisserij bijna 7,2 miljoen euro uit voor 25 projecten VLIF innovatie, 10 demonstratieprojecten en 25 operationele groepen EIP. Bij de geselecteerde projecten VLIF innovatie zitten onder meer projecten rond robotisering in de groente- en fruitteelt en projecten rond nieuwe emissiearme technieken. Bij de demonstratieprojecten worden landbouwers gesensibiliseerd om aan de slag te gaan rond duurzaam nutriëntenbeheer en reductie van broeikasgasemissies. In verschillende operationele groepen EIP ontwikkelen landbouwers samen met andere instanties oplossingen om beter samen te werken in de eiwitketen, om nevenstromen te valoriseren of om broeikasgasemissies te reduceren.

VLIF-projectsteun voor innovaties in de landbouw: 3,77 miljoen euro steun voor 25 innovatieve en vernieuwende projecten in de land- en tuinbouw

38 landbouwers dienden een steunaanvraag in. De subsidie biedt hen de kans om een innovatief investeringsproject te realiseren. 25 van de 38 ingediende projecten werden geselecteerd voor een steunbedrag van 3,77 miljoen euro. 

De geselecteerde projecten omvatten zeer diverse thema’s die passen in diverse Europese GLB-doelstellingen, zoals de reductie van emissies, energiebesparing, robotisering, precisielandbouw, circulaire landbouw en dierenwelzijn. Zo introduceren een aantal innovatieve veehouders nieuwe emissiearme technieken op hun bedrijf.  Meerdere landbouwers, vooral in de groente- en fruitteelt, maken hun bedrijf toekomstbestendig door te investeren in volautomatische oogstrobotten en zelfrijdende tractoren. Met het oog op een verminderd gebruik van gewasbeschermingsmiddelen investeert een landbouwer in een laserwieder die snel onkruiden identificeert en met lasertechniek vernietigt.   

Demonstratieprojecten: 1 miljoen euro voor tien demonstratieprojecten ter stimulering van duurzaam nutriëntenbeheer en reductie van broeikasgasemissies 

Naar aanleiding van de oproep voor het indienen van demonstratieprojecten werden 15 projectvoorstellen ingediend, waarvan er tien gesubsidieerd zullen worden. 

Duurzaam nutriëntenbeheer gebeurt zowel in de plantaardige als de dierlijke productie. Negen projecten hebben de bedoeling om landbouwers, adviseurs en loonwerkers inzichten te geven in hoe ze de nutriëntenverliezen naar water, bodem en lucht kunnen verminderen. 

Zo zullen in het project ‘N-adviezen Ontleed’ de projectuitvoerders het belang van heldere bemestingsadviezen in de groenteteelt benadrukken, om zowel economisch gunstig als met minimale impact op het milieu te produceren. De projectuitvoerders pleiten voor een goede informatiedoorstroming tussen landbouwers en adviseurs om accuratere bemestingsadviezen op te stellen. Via workshops wordt met geëngageerde telers aan de slag gegaan om stikstofadviezen beter te matchen met de verwachtingen en noden van telers. 

Met het project ‘Eindbeerkeuze en de impact op excretie’ wordt aan de varkenshouders getoond dat het mogelijk is om specifiek te fokken op excretie van nutriënten. Een meer uitgebalanceerde mestbankaangifte kan het nutriëntenbeheer op het bedrijf nauwkeuriger in kaart brengen. Het project demonstreert ook hoe een gerichte eindbeerkeuze, geselecteerd op excretie, een verlaging van de nutriëntenexcretie met zich meebrengt. Verder toont het project hoe zo’n gerichte beerkeuze ook kan leiden tot een verlaging van de eiwitbehoefte wat op haar beurt een verlaging van de stikstofemissies tot gevolg heeft.

Het project, ‘ReduVeen - Het Reduceren van Veengebruik in perspotten in de Vlaamse groenteteelt’, draagt bij aan de reductie van uitstoot van broeikasgassen, het behoud van koolstofvoorraden, bescherming van de biodiversiteit en het verbeteren van de veerkracht tegen klimaatverandering. De projectuitvoerders demonstreren commercieel beschikbare veenarme substraten voor perspotten in verschillende teelten en teeltwijzen onder praktijkomstandigheden. Ze willen aantonen dat veenvervanging tot 35% mogelijk is in praktijkomstandigheden in de Vlaamse groenteteelt en de telers en plantenkwekers teelttechnisch voorbereiden op een overstap naar veenarme(re) of veenvrije substraten. 

De projecten lopen gedurende twee jaar tussen 1 oktober 2024 en 31 maart 2027.

Houd zeker en vast de websites van de projectuitvoerders in de gaten om op de hoogte te blijven van de projectactiviteiten. 

Europese Innovatiepartnerschappen (EIP) – operationele groepen: 2,4 miljoen euro voor 25 EIP-projecten innovatie en samenwerking 

In 25 operationele groepen gaan landbouwers en andere actoren aan de slag om voor een bepaalde problematiek of opportuniteit een innovatieve oplossing te vinden of een innovatief samenwerkingsverband te ontwikkelen. De operationele groep is een samenwerkingsverband dat bestaat uit (actieve) landbouwers, andere actoren uit de agro-voedingsketen, adviseurs, onderzoekers, andere (KMO) ondernemers, innovatie- ondersteunende diensten, productenorganisaties, brancheorganisaties,… Alle projecten zijn op vraag van landbouwers of groepen landbouwers die met een bepaalde uitdaging te kampen hebben waarvoor ze samen met anderen een oplossing willen ontwikkelen. 

In 13 projecten worden nieuwe werkwijzen of technieken ontwikkeld en in 12 projecten worden innovatieve samenwerkingen tussen landbouwers en/of andere actoren en ketenspelers tot stand gebracht. Het accent van de projecten ligt op samenwerking in de eiwitketen, valorisatie van nevenstromen en reductie van broeikasgassen.

De operationele groep ‘QUIKLA’ heeft als hoofddoel het oprichten van een duurzaam samenwerkingsverband tussen quinoatelers om de bekendheid en verkoop van lokale quinoa te stimuleren. De afzetmarkt en de consument zijn nog te onbekend met lokale quinoa en de kwaliteit daarvan, waardoor Vlaamse quinoatelers moeite hebben de markt te veroveren. Het gebrek aan bekendheid en branding rond lokale quinoa vormt een barrière voor de promotie en vermarkting. De operationele groep zal onder meer versterkte communicatiestrategieën opstellen voor de promotie van lokale quinoa; ze richt zich op samenwerking met actoren uit de wielerwereld om de bekendheid van lokale quinoa te vergroten en de afzet naar wielrenners, supporters en wielertoeristen te bevorderen.

Het stikstofdecreet hanteert het concept 'PAS-referentie 2030' als de maximale jaarhoeveelheid ammoniak die een varkens-, pluimvee- of rundveehouderij na eind 2030 nog mag uitstoten. Een analyse van bedrijfseconomische boekhoudcijfers leert dat er grote verschillen zijn tussen bedrijven in het behaalde saldo per kg NH3. Doelstelling van de operationele groep ‘NH3 Optimaal’ is het verbeteren van het bedrijfssaldo in de melkveehouderij zonder bijkomende milieudruk. 

De Vlaamse landbouwsector kan verduurzamen door RENURE, Recovered Nitrogen from Manure, als kunstmestvervanger te produceren uit het mestoverschot. In de huidige Vlaamse mestmarkt benut men RENURE onvoldoende als meststof. Er zijn teelten waarbij men de bemestingsnorm niet volledig invult of enkel kunstmest gebruikt als meststof. RENURE wordt geproduceerd in Vlaanderen, maar er ontbreekt een ketenaanpak om vraag en aanbod te combineren. De operationele groep ‘ReMestV’ heeft als doel om RENURE en bewerkte mestproducten te valoriseren binnen de bemestingsnorm als kunstmestvervanger, onder meer door het identificeren van producenten en afzetmogelijkheden en het ontwikkelen van een lokaal samenwerkingsverband. 

Ook pakken een paar operationele groepen diverse problemen op het vlak van gewasbescherming aan. In de operationele groep ‘Stemphystress’ worden samen met telers aangepaste beheersingsschema’s voor zwartvruchtrot uitgewerkt. De voorbij jaren nemen, voornamelijk in het Waasland, de problemen met zwartvruchtrot (veroorzaakt door Stemphylium vesicarium) in de perenteelt sterk toe. Eind 2023 trokken enkele telers uit het Waasland bij het Proefcentrum Fruitteelt aan de alarmbel en rees de vraag om samen na te denken over hoe zwartvruchtrot in hun regio nog beter kon bestreden worden. Het effect van onder meer plantenversterkers, stressreducerende middelen en bodemverbeteraars wordt samen met de telers geëvalueerd. 

De projecten lopen gedurende twee jaar tussen 1 oktober 2024 en 31 maart 2027.