Waarom een circulaire economie?
Vandaag beseffen we meer dan ooit dat we zeer zorgvuldig moeten omspringen met onze materialen: consumptiegoederen, bouwmaterialen, maar evengoed water, voeding en natuurlijke hulpbronnen. We moeten bewuster produceren en consumeren, minder materialen gebruiken en de kringlopen maximaal sluiten.
Een circulaire aanpak heeft een gunstig effect op ons ruimte- en energieverbruik, komt milieu en klimaat ten goede, en creëert tegelijk kansen voor innovatie, economie en tewerkstelling. In alle schakels van de agrovoedingsketen worden al stappen gezet richting de circulaire economie.
De Vlaamse Regering wil van Vlaanderen een circulaire koploper maken in Europa. Dat wil ze doen door in circulaire innovatie te investeren, de materiaalvoetafdruk van onze consumptie te ontkoppelen van de economische groei en deze met 30% te verminderen tegen 2030. Daarom investeert Vlaanderen in het ambitieus partnerschap Vlaanderen Circulair. Dit partnerschap van overheden, bedrijven, middenveld en kenniswereld heeft zes thematische werkagenda’s en zet in op zeven ondersteunende hefbomen.
Wat willen we bereiken en hoe gaan we dat doen?
De Vlaamse overheid en Fevia Vlaanderen, de federatie van de voedingsindustrie, trekken als publiek en privaat duo samen de werkagenda circulaire voedselketen. Ze krijgen hierbij ondersteuning van Vlaanderen Circulair/OVAM. Samen met relevante spelers uit de industrie, overheid, kenniswereld en social profit vormen zij de taskforce circulaire voedselketen.
De werkagenda is opgebouwd rond drie pijlers: optimaal gebruik van biogrondstoffen, van voedsel en van reststromen. Voor deze pijlers zijn werkpaden gedefinieerd per thema. Samenwerkingsverbanden staan centraal. Alle actoren in de keten – de land- en tuinbouwers, de veilingen, de toeleveranciers, de voedingsverwerkende bedrijven, de retail, de horeca en catering, de huishoudens en de afvalverwerkers – dragen hieraan bij en werken vanuit een zero-waste mindset aan nieuwe businessmodellen. Beleidsmakers creëren een stimulerend kader. Onderzoekers zoeken naar implementeerbare en innovatieve oplossingen. Het startcharter bevat meer informatie over de ambities, de werkpaden en actiepistes.
Wat met circulaire landbouw?
Voor de land- en tuinbouwsector is het principe van gesloten kringlopen niet nieuw. Natuurlijke kringlopen staan van oudsher centraal op een gemengd bedrijf: water, nutriënten, bodem zijn sleutelfactoren voor de productie. Vandaag kunnen landbouwers niet alleen kringlopen sluiten op het landbouwbedrijf zelf, maar ook grondstoffen leveren in een sectoroverschrijdende keten (bio-economie) en samenwerken met verschillende private en pubieke actoren, zowel voor de voedselproductie als voor andere maatschappelijke functies.
Het landbouwbeleid zet hier al op in en ondersteunt ondernemerschap en innovatie op het vlak van circulaire economie. Denk maar aan de oproepen voor innovatieve investeringsprojecten in de land- en tuinbouw via het Vlaams Landbouwinvesteringsfonds (VLIF) en voor operationele groepen in het kader van Europese Innovatiepartnerschappen (EIP).
Ook het landbouwonderzoek doet mee aan de circulaire omslag. Kringlopen en bio-economie is bijvoorbeeld een van de thema's van het ILVO. In januari 2022 zijn Boerenbond en ILVO gestart met het ZeroW-project, waarin ze landbouwers helpen om hun voedselverliezen in kaart te brengen en te verminderen.
Meer info
- Werkagenda circulaire voedselketen
- Vlaanderen Circulair
- Studie 'Back to basics'
- Landbouwrapport 2018 (hfdst 2.4 Een circulaire landbouw opzetten)
- Werkagenda bio-economie
- B2BE facilitator: matchmaker in bio-economie