Korte beschrijving
Het is belangrijk om over betrouwbare technische en bedrijfseconomische cijfers te beschikken, zodat bedrijven een goede teeltplanning kunnen voeren en een duidelijk zicht hebben op het te verwachten resultaat van investeringsplannen. Aan de hand van een berekeningstool trachten we de siertelers bewust te maken van de problematiek. Via simulaties en demonstraties helpen we hen de juiste keuzes te maken voor de toekomst en hopen we een discussie op gang te brengen binnen de sector.
Gedetailleerde beschrijving
Veel sierteeltbedrijven hebben vandaag de dag heel wat plantensoorten en cultivars in hun productassortiment. Dit stelt bedrijven in staat om snel op marktvragen en trends in te spelen en risico’s te spreiden ook al resulteert dit niet altijd in een correcte prijsvorming.
Een marktgedreven productie en een divers aanbod maakt een overzichtelijke en gedetailleerde bedrijfseconomische boekhouding van het aangeboden assortiment echter niet eenvoudig. Zo wordt het toewijzen van een bepaalde teelthandeling en productiekosten bemoeilijkt naarmate het assortiment groter wordt. Hoe kan men bijvoorbeeld een juiste verdeelsleutel bepalen voor de kostenpost ‘verwarming’ bij het telen van een groot plantenassortiment? En wordt de tijdsbesteding voor bijvoorbeeld het klaarmaken van een bestelling wel in rekening gebracht? Maar zelfs voor monocultuurbedrijven is inzicht in de interne kostenstructuur niet eenvoudig. Zo zal bijvoorbeeld de kost van het eigen vervoer voor een snelle levering van een klein aantal planten in veel gevallen niet doorgerekend worden in de kostprijs.
Net omdat deze kostprijsberekening in vele gevallen onvolledig gebeurt of zelfs achterwege wordt gelaten, zijn bedrijven in dergelijke gevallen helemaal niet op de hoogte van de rendabiliteit van een teelt/gewas en van de bedrijfseconomische boekhouding in zijn totaliteit.
Het risico bestaat dan dat bedrijfsleiders verkeerde beslissingen zullen nemen en/of investeringen kunnen doorvoeren op lange termijn zonder dat ze daarom echt duurzaam en rendabel zijn. Het al dan niet verder telen van een bepaalde plantensoort louter afhankelijk van de marktvraag en -prijs die men er voor krijgt is daar een voorbeeld van.
De vraag is dus of siertelers in veel gevallen wel weten of hun huidige verkoopprijs nog de volledige productiekost en afgeleiden kan dekken en of de kennis in sierteeltbedrijven voorhanden is om onderbouwde toekomstgerichte keuzes te maken.
Een rondvraag leert ons dat vermoedelijk nog geen 10% van de bedrijven hier zicht op heeft en dat er dus duidelijk een lacune bestaat in de sector omtrent een correcte bedrijfseconomische boekhouding, hoewel dit onderwerp zeer actief leeft onder de sierteeltbedrijven.
Registratie en bedrijfseconomische boekhouding zijn tot op heden in veel bedrijven gedreven vanuit overheidsverplichtingen of louter fiscaal gericht. In veel gevallen ontbreekt het bij bedrijven aan tijd en organisatie om een degelijke en betrouwbare registratie uit te voeren. Het wordt dan ook eerder als een extra kost aanzien en niet onmiddellijk als kostenverlagend middel.
Registratie en bijhorende kostprijsberekening is dan ook niet eenvoudig voor sierteeltbedrijven, zeker indien men niet beschikt over de juiste rekentools. Bedrijven, en vooral familiale structuren, zijn ‘van nature’ uit vooral bezig met het teeltaspect en minder met het management. Er is dus zeker ook een tekort aan kennis omtrent de basisprincipes van kostprijsberekening op basis van de bedrijfseconomische boekhouding en het maken van strategische bedrijfskeuzes.
Het berekenen van de effectieve kostprijs van een bepaald geproduceerd goed en het procentueel toewijzen van teelthandelingen aan dat goed (bepalen van verdeelsleutels) kan echter belangrijke inzichten geven in het productieproces. Dergelijke berekeningen kunnen een basis vormen voor teelttechnische / marketing / bedrijfseconomische / management beslissingen en geven kennis en inzicht op middellange en lange termijn van de interne bedrijfssituatie.
Het gerichter keuzes maken in bepaalde teelten en/of teeltgroepen van het bedrijf werkt een stuk overzichtelijker en kan leiden tot een verbeterde, duurzame en efficiëntere bedrijfsvoering.
In de loop van 2014 startte het VMS reeds met het ontwikkelen van een tool omtrent registratie en kostprijsberekening. Deze tool zal tijdens het project gebruikt en geïllustreerd worden bij het bewust maken van telers omtrent het belang van registratie, interne bedrijfsanalyse en evaluatie van de rendabiliteit. Daarnaast zullen we deze rekentool ook zodanig aanpassen dat hij kan gebruikt worden bij het simuleren van diverse scenario’s gaande van beperkte investeringen tot al dan niet gehele bedrijfsconversies, waarbij bovendien rekenschap kan gegeven worden aan bepaalde randvoorwaarden zoals regelgeving en gerelateerde investeringskosten. Dergelijke simulaties laten toe een onderbouwde bedrijfsbeslissing te nemen op basis van bedrijfseconomische boekhouding en externe factoren. Door het organiseren van workshops en het publiceren van case studies in vakbladen trachten we alle deelsectoren van de sierteelt te bereiken en de telers te helpen bij het nemen van de juiste beslissingen zodat de sierteelt ook in de toekomst rendabel blijft.
Duurtijd en partners
Dit project loopt van 1 januari 2016 tot 31 december 2017 en wordt uitgevoerd door volgende projectpartners:
Vlaams Milieuplan Sierteelt (VMS), BB Consult - AVBS
Meer info?
Proefcentrum voor Sierteelt (PCS)
Contactpersoon: Dieter Blancquaert, dieter.blancquaert@pcsierteelt.be