Samenvatting
Als gevolg van de klimaatverandering wordt de landbouw meer en meer geconfronteerd met extreme weersomstandigheden. Al voor het vierde jaar op rij kregen we te maken met langdurig droge periodes, met een grote invloed op de opkomst, groei en uiteindelijke opbrengst van groenten en aardappelen. Op sommige percelen of in bepaalde teelten wordt daarom irrigatie toegepast. Het gebruik van water staat echter onder druk en bovendien is het niet evident om op vele velden irrigatie te voorzien. De basis van een goede waterhuishouding voor de plant is de bodem. Een goed bodembeheer zorgt voor een maximale waterbuffercapaciteit in de bodem. Daarnaast kan door aangepaste maatregelen en innovatieve producten meer weerstand opgebouwd worden. Door deze producten en maatregelen wordt een voorsprong gerealiseerd die de gewasproductie veerkrachtiger maakt tegen droogte en hitte. Voor sommige gewassen zal deze extra ondersteuning er in de eerste fase van de groeicyclus voor zorgen dat de gewassen de rest van het groeiseizoen zelfstandig verder kunnen.
Dit project brengt aan de hand van demonstraties maatregelen en producten onder de aandacht die landbouwbedrijven helpen om zich aan te passen aan de toegenomen en toenemende droogteproblematiek. De demonstraties zijn in eerste instantie gericht op teelten die gevoelig zijn aan droogte, maar die het vaak ook zonder irrigatie (moeten) redden. Met name witloofwortels, aardappelen en groenten en biologische groenteteelt zijn het doel van dit project, maar de resultaten worden ook naar andere land- en tuinbouwbedrijven overgeënt. Concreet worden de acties onderverdeeld in 4 pijlers, alle met een specifieke benadering:
-
Het waterindringend en -bergend vermogen van de bodem verhogen door compost en additieven toe te voegen, zoals gesteentemelen (bentoniet, lava), wateruitvloeiers en natuurlijke waterabsorberende hulpstoffen.
-
De bodembewerkingen optimaliseren voor een verbeterde bodemstructuur en een verhoogde droogteweerbaarheid. Daarbij gaat onder andere aandacht naar het vormen van ruggen bij aardappelen, wortelen en witloof.
-
De bodem bedekken om verlies van water via verdamping tegen te gaan: effect van mulching met diverse materialen, bijvoorbeeld miscanthussnippers, stro of groencompost.
-
De natuurlijke droogtetolerantie van specifieke rassen onder de aandacht brengen. Bij de raskeuze wordt nog te weinig rekening gehouden met de factor droogte, hoewel er in sommige teelten wel degelijk onderlinge rasverschillen zijn.
Het aftoetsen van de effectiviteit en de kosten en baten van de voorgestelde oplossingen is een belangrijk onderdeel van dit demonstratieproject.
Door de maatregelen te demonstreren op demopercelen bij de projectpartners, maar ook bij pionier-landbouwers, staat leren uit de praktijk centraal.
Samengevat is het doel van dit demonstratieproject de vochthuishouding van de bodem te verbeteren om zo bij de dragen aan gezondere, veerkrachtige planten die beter bestand zijn tegen de droogte.
Duurtijd en uitvoerders
Dit project loopt van 1 maart 2021 tot 28 februari 2023.
De uitvoerders zijn: de Praktijkpunt Landbouw Vlaams-Brabant, het Interprovinciaal Proefcentrum voor de Aardappelteelt (PCA), het Provinciaal Proefcentrum voor de Groenteteelt Oost-Vlaanderen (PCG) en het Proefstation voor de Groenteteelt (PSKW)