Karkasclassificatie runderen: toelichting

Slachthuizen waar op jaarbasis gemiddeld ten minste 75 runderen van ten minste acht maanden oud per week worden geslacht, zijn verplicht de karkassen van de geslachte runderen die ten minste 8 maanden oud zijn in te delen volgens een indelingsschema dat vastgesteld is door de Europese Unie. De indeling gebeurt door erkende classificeerders of een erkende indelingsmethode. De toestellen met de erkende indelingsmethode werken automatisch en worden bediend door erkende classificeerders.

Het slachthuis moet aan de leverancier van de geslachte runderen alle informatie over de indeling en weging bezorgen. De producent van de geslachte runderen kan alle informatie van zijn geslachte runderen krijgen via de website van de vzw IVB.

Het Agentschap Landbouw en Zeevisserij houdt toezicht op de naleving van alle wettelijke bepalingen. Het Agentschap Landbouw en Zeevisserij wordt in haar taken bijgestaan door de vzw Interprofessionele Vereniging voor het Belgisch Vlees (IVB) en de cel Begeleiding Karkasclassificatie (CBKc) van de Universiteit Gent.

Op deze pagina:

Indelingsschema

Runderen die ten minste 8 maanden oud zijn moeten ingedeeld worden. 

Het schema van de indeling van geslachte runderen is vastgesteld door de Europese Unie. Dit schema wordt toegepast in alle lidstaten van de Europese Unie.

De indeling van geslachte runderen wordt gemaakt door classificeerders, werkzaam voor het slachthuis of een geautomatiseerd indelingstoestel. De classificeerders of het geautomatiseerd indelingstoestel zijn erkend door het Agentschap Landbouw en Zeevisserij. De prestaties van de erkende classificeerders en de geautomatiseerde indelingstoestellen worden regelmatig gecontroleerd door het Agentschap Landbouw en Zeevisserij en geëvalueerd met het oog op het behoud van hun erkenning. 

De indeling van de geslachte runderen wordt gemaakt naar 3 aspecten:

  • Categorie
  • Bevleesdheid
  • Vetheid

Bij de etikettering van de indeling wordt het resultaat ervan weergegeven als een triplet categorie, bevleesdheid, vetheid

Tabel 1. indeling naar categorie
Code Omschrijving
Z Karkassen van runderen die ten minste 8 maanden oud zijn, maar jonger zijn dan 12 maanden;
A Karkassen van niet-gecastreerde mannelijke dieren die ten minste 12 maanden oud zijn, maar jonger zijn dan 24 maanden;
B Karkassen van niet-gecastreerde mannelijke dieren die ten minste 24 maanden oud zijn;
C Karkassen van gecastreerde mannelijke dieren die ten minste 12 maanden oud zijn;
D Karkassen van vrouwelijke dieren die gekalfd hebben;
E Karkassen van andere vrouwelijke dieren die ten minste 12 maanden oud zijn.
Tabel 2. indeling naar bevleesdheid - SEUROP
Code Omschrijving
S Superieure bevleesdheid
E Uitstekende bevleesdheid
U Zeer goede bevleesdheid
R Goede bevleesdheid
O Matige bevleesdheid
P Geringe bevleesdheid

Affiche SEUROP-klassement runderen (met foto's)

Tabel 3. indeling naar vetheid
Code Omschrijving
1 Geringe vetbedekking
2 Lichte vetbedekking
3 Middelmatige vetbedekking
4 Sterk vervet
5 Zeer sterk vervet

Het slachthuis moet de geslachte runderen voor bevleesdheid en vetheid indelen in subklassen. De subklassen worden aangegeven met de tekens -, =, +, volgens toenemende mate van bevleesdheid en vetheid en moeten direct volgen op de letter of het cijfer van de klasse in kwestie.

Een indelingsresultaat ziet er uit als volgt: AS=2=, DR+4-, BR-3+.

De indeling gebeurt in de zone van de weging van de karkassen.

Bij de weging en de indeling van de karkassen moeten de karkassen aangeboden worden in een van de 5 toegestane aanbiedingsvormen. De aanbiedingsvorm wordt weergegeven met een code. 

(+ = het orgaan, lichaamsdeel of vet moet op het karkas aanwezig blijven)
(- = het orgaan, lichaamsdeel of vet moet verwijderd worden)

Tabel: Informatie over de aanbiedingsvormen
Code longhaas staart niervet slotvet verwijdering van
uitwendig bedekkingsvet
overeenkomstig
artikel 3 van het besluit
0  +  +  -  -  ja
2  -  -  -  -  ja
3  -  +  -  -  ja
5  +  -  -  -  ja
9  +  +  +  +  nee

Lijst van de slachthuizen die de indeling maken

Erkende indelingsmethoden

Volgend toestel is als geautomatiseerde indelingsmethode erkend vanaf 11 maart 2024 en is 7 jaar geldig:

  • VBS 2000: Optisch toestel met camera

Voor meer informatie over de werking ervan: Erkende meettoestellen en hun werking — Vakgroep Dierwetenschappen en Aquatische Ecologie — Universiteit Gent.

De erkenningsprocedure van de bovenstaande indelingsmethode verliep volgens de Europese en Vlaamse regelgeving en werd erkend via een certificeringsproef die in de periode 2021-2022 plaatsvond op basis van een steekproef van 650 weerhouden karkassen met een representatieve verdeling van de geslachte runderen in België.

Interesse in meer details of de wetenschappelijke achtergrond en de organisatie van de certificeringsproef?

Raadpleeg het artikel: Karkasclassificatie van runderen via geautomatiseerde indelingsmethode

Informatie voor constructeurs en verdelers van indelingsmethoden

Een indelingsmethode kan pas gebruikt worden nadat het daartoe een erkenning heeft verkregen.

De erkenning gebeurt op basis van een test (certificeringsproef). U bezorgt hiervoor een schriftelijke aanvraag aan de Vlaamse overheid. In deze aanvraag moeten minstens de volgende elementen beschreven worden:

  • identificatie van de aanvrager
  • naam van het indelingstoestel
  • technische beschrijving van het indelingstoestel met opgave van de meetmethode en van de karakteristieken ervan
  • naam van de slachthuizen waar de test zal doorgaan
  • periode waarin de test zal doorgaan

Bij uw aanvraag voegt u ook een verklaring waarin u verklaart dat:

  • de methode de identificatiegegevens van het karkas en de resultaten van de metingen van het indelingstoestel op het karkas perfect zal samenvoegen
  • de parameters, opgegeven in uw aanvraag, niet zullen worden gewijzigd gedurende de test

Als aanvrager staat u in voor onder meer de volgende kosten:

  • de installatie van het indelingstoestel in de door u aangewezen slachthuizen
  • de bediening van het indelingstoestel tijdens de testen
  • de opslag van de meetgegevens in een database
  • de dagelijkse terbeschikkingstelling van de meetgegevens aan de overheid
  • de vergoeding van de experts die de sector vertegenwoordigen als de overheid zich laat bijstaan door een expertgroep

Als de test voor het verkrijgen van een erkenning van een indelingsmethode positief is, bezorgt de Vlaamse overheid het volledige dossier aan de Europese Commissie voor goedkeuring. Na ontvangst van deze goedkeuring erkent de Vlaamse overheid de indelingsmethode.

Indien u wijzigingen wil aanbrengen aan een al erkende indelingsmethode, moet u dezelfde procedure volgen als voor een nieuw indelingsmethode.

Informatie voor slachthuizen

Indien u als slachthuis op jaarbasis ten minste75 runderen per week van ten minste acht maanden oud slacht, bent u verplicht de karkassen van deze runderen in te delen. In het andere geval kunt u vrijwillig beslissen om de karkassen van de geslachte runderen die ten minste 8 maanden oud zijn in te delen. 

Indien u niet verplicht bent om de geslachte runderen in te delen, mag u geen tekens in de etikettering gebruiken die verward zouden kunnen worden met de tekens van de indeling. 

Als slachthuis staat u in voor de terbeschikkingstelling van personeel voor de uitvoering van de indeling en weging van de karkassen en voor de etikettering van de karkassen. Dit personeel wordt hiertoe opgeleid en krijgen, na het afleggen van een gunstige test, een erkenning. Zij worden classificeerders genoemd. U zorgt ervoor dat uitsluitend erkende classificeerders de indeling maken.

Als slachthuis dient u een indelingsverantwoordelijke aan te duiden die als aanspreekpunt optreedt bij het toezicht door het Agentschap Landbouw en Zeevisserij. De indelingsverantwoordelijke volgt een opleiding om erkend te worden door het agentschap en heeft de opdracht om toe te zien op de correcte uitvoering van de wetgeving inzake karkasclassificatie.

Als slachthuis beslist u welke aanbiedingsvorm u zal toepassen op het karkas. De aanbiedingsvorm maakt deel uit van het indelingsresultaat.

U moet de resultaten van weging en indeling opslaan in een eigen database en deze gegevens ongeveer 2 jaar bewaren. De volgende gegevens moeten opgeslagen worden per geslacht rund dat ten minste acht maanden oud is:

  1. Het identificatienummer van het rund;
  2. Het individualiseringsnummer van het rund;
  3. De slachtdatum;
  4. Het tijdstip van weging;
  5. De geboortedatum van het dier;
  6. De indelingsresultaten;
  7. De leverancier;
  8. De producent;
  9. De code van de verwijdering van het littekenweefsel van de keizersnede;
  10. De code van de verwijdering van andere delen van het karkas dan het deel, vermeld in punt 9, of de delen, vermeld in artikel 2, tweede en derde lid;
  11. In voorkomend geval, de parameters van de geautomatiseerde indelingsmethode;
  12. Het unieke nummer, vermeld in artikel 6/2, §2, eerste lid, 1°, op voorwaarde dat dat nummer niet overeenstemt met de nummers voorzien in punt 1 en 2;
  13. Het unieke nummer, vermeld in artikel 6/4, §2, eerste lid, 1°, op voorwaarde dat dat nummer niet overeenstemt met de nummers vermelding punt 1 en 2.

De volgende gegevens moeten opgeslagen worden per geslacht rund dat jonger is dan acht maanden:

  1. Het identificatienummer van het rund;
  2. Het individualiseringsnummer van het rund;
  3. De slachtdatum;
  4. Het tijdstip van weging;
  5. De geboortedatum van het dier;
  6. Het warme karkasgewicht;
  7. De leverancier;
  8. De producent;
  9. De identificatieletter of in voorkomend geval de code voor de karkaspresentatie, als vermeld in artikel 5, tweede lid;
  10. Het unieke nummer vermeld in artikel 6/2, §2, eerste lid, 1°, op voorwaarde dat dat nummer niet overeenstemt met de nummers, vermeld in punt 1 en 2, en op voorwaarde dat de inrichting beschikt over een afgeschermd registratiesysteem;
  11. Het unieke nummer vermeld in artikel 6/4, §2, eerste lid, 1°, op voorwaarde dat dat nummer niet overeenstemt met de nummers, vermeld in punt 1 en 2 en op voorwaarde dat de inrichting beschikt over een afgeschermd registratiesysteem.

U merkt beide karkashelften. U mag het merken vervangen door etiketteren. Op het etiket brengt u de volgende aanduidingen aan:

  • Het identificatienummer van het rund;
  • De categorie;
  • De bevleesdheidsklasse;
  • De vetheidsklasse;
  • Het erkenningsnummer van de inrichting;
  • De slachtdatum;
  • Het warme karkasgewicht;
  • De geboortedatum van het dier;
  • De code van de aanbiedingsvorm, op het etiket genoteerd in de vorm "AV: code";
  • Het individualiseringsnummer;
  • De code van de verwijdering van het littekenweefsel van de keizersnede;
  • Het erkenningsnummer van de classificeerder of, in voorkomend geval de vermelding dat de indeling is verricht met een geautomatiseerde indelingsmethode

U moet de resultaten van indeling en weging ook bezorgen aan de leverancier van de geslachte dieren. U beslist zelf over de wijze waarop u deze gegevensoverdracht realiseert.

U moet de resultaten van indeling en weging elektronisch ook bezorgen aan IVB, uiterlijk 2 uur voor de karkassen het slachthuis verlaten en zeker binnen de 24 uur na het slachten. U bent verplicht deze gegevensoverdracht te doen in het formaat dat door IVB is opgesteld.  

Informatie voor leveranciers

De persoon of organisatie die in het register van het slachthuis ingeschreven staat als de degene in wiens opdracht het dier geslacht wordt, wordt beschouwd als leverancier. 

Het slachthuis bezorgt u het resultaat van weging en indeling. 

Als leverancier van een geslacht dier kan u die informatie opeisen bij het slachthuis. Deze informatie bevat minstens de volgende gegevens:

  • Het identificatienummer van het rund;
  • De slachtdatum;
  • Het tijdstip van weging;
  • De geboortedatum van het dier;
  • De code van de verwijdering van het littekenweefsel van de keizersnede;
  • De code van de verwijdering van andere delen van het karkas;
  • Het erkenningsnummer van de inrichting;
  • Het warme karkasgewicht;
  • Het triplet van de indeling volgens categorie, bevleesdheid en vetheid, in voorkomend geval inclusief de subklassen;
  • De code van de aanbiedingsvorm;
  • De vermelding als de indeling verricht is met een geautomatiseerde indelingsmethode. 

Indien u de indelingsgegevens niet krijgt, kunt u dit melden bij het Agentschap Landbouw en Zeevisserij via info@lv.vlaanderen.be.

Informatie voor producenten

Met producent wordt hier bedoeld de rundveehouder. 

Als u uw runderen naar het slachthuis brengt om ze te laten slachten en u noteert uw naam in het register van het slachthuis als de persoon voor wie het slachten gebeurt, zal u de gegevens van indeling en weging ontvangen van het slachthuis. 

Als u uw dieren via een handelaar naar het slachthuis brengt en u wordt niet ingeschreven in het register van het slachthuis als de persoon voor wie geslacht wordt, dan is het slachthuis niet verplicht om u de gegevens van indeling en weging te bezorgen. 

Bent u als rundveehouder toch geïnteresseerd in het ontvangen van gegevens van indeling en weging van uw runderen?  

Dan kan u steeds terecht op de website van de vzw Interprofessionele Vereniging voor het Belgisch vlees (IVB) via een login. De vzw IVB heeft van het Agentschap Landbouw en Zeevisserij de opdracht gekregen om een databank bij te houden van de indelingsresultaten van alle runderen die geslacht werden in een slachthuis dat de karkassen indeelt. 

Heeft u nog geen login of bent u uw login vergeten?  

Neem dan contact op met de vzw IVB via de volgende contactgegevens: 

IVB vzw
Tel.: 011 26 05 40 
info@ivb-interprof.be 

Wenst u als producent/rundveehouder meer informatie over de indeling en de weging van uw dieren in het slachthuis of over de terbeschikkingstelling van indelingsgegevens aan producenten, neem dan contact op met het Agentschap Landbouw en Zeevisserij via info@lv.vlaanderen.be.

Informatie voor andere belanghebbenden

Het slachthuis mag de indelingsgegevens uitsluitend bezorgen aan:

  • Het Agentschap Landbouw en Zeevisserij;
  • De leverancier;
  • IVB

Sommige organisaties kunnen nood hebben aan individuele of gegroepeerde resultaten van weging en indeling voor studies of fokwaardeschatting.

Deze organisaties kunnen een aanvraag sturen naar het Agentschap Landbouw en Zeevisserij met een kopie aan de IVB, met opgave van:

  • De gewenste gegevens, individueel, gegroepeerd of verwerkt
  • De periode waarover gegevens beschikbaar gesteld worden
  • Het gebruik dat van de gegevens zal gemaakt worden
  • Een motivering waarin het gebruik van de gegevens voor algemeen belang aangetoond wordt
  • De wijze van gegevensoverdracht

Het Agentschap Landbouw en Zeevisserij beslist over de wenselijkheid en het nut om de gegevens vrij te geven aan de organisatie voor het doel dat in de aanvraag geformuleerd wordt. 

Als de aanvraag positief beoordeeld wordt, moet de aanvrager zich houden aan de voorwaarden die opgelegd zullen worden door het Agentschap Landbouw en Zeevisserij.

Erkende organisaties en hun opdrachten

Het Agentschap Landbouw en Zeevisserij controleert de toepassing van de naleving van de wetgeving.

Sommige taken van deze controle zijn gedelegeerd aan de volgende organisaties:

  • Vzw Interprofessionele Vereniging voor het Belgisch Vlees (IVB)
  • Cel Begeleiding Karkasclassificatie (CBKc) van de Universiteit Gent

Opdrachten toegewezen aan IVB 

  • Het beheer verzekeren in een centrale database van de resultaten van weging en indeling
  • Nagaan of de slachthuizen de resultaten van weging en indeling correct en tijdig bezorgen aan IVB
  • De resultaten van weging en indeling bezorgen aan de producenten
  • Na goedkeuring de resultaten van weging en indeling bezorgen aan derden
  • Vaststellingen doen in de slachthuizen op de naleving van de wetgeving

Opdrachten toegewezen aan CBKc 

  • De opleiding en evaluatie van classificeerders en toezichthouders van het Agentschap Landbouw en Zeevisserij
  • De opleiding van de indelingsverantwoordelijken
  • De controle in het slachthuis op de conformiteit en betrouwbaarheid de indelingsmethoden
  • Opstellen van de protocollen voor de eventuele goedkeuring van nieuwe indelingsmethoden of wijzigingen aan erkende indelingsmethoden
  • Bijstand verlenen aan de overheid bij de uitvoering van testen voor de eventuele erkenning van nieuwe indelingsmethoden en voor wijzigingen aan al erkende indelingsmethoden
  • Geven van wetenschappelijk advies aan het Agentschap Landbouw en Zeevisserij
  • Geven van advies aan het agentschap bij de opmaak of aanpassing van wetgeving

Wenst u meer te weten over deze organisaties?

Statistieken

Jaarlijks wordt een overzicht gemaakt van de resultaten van de indeling van de geslachte runderen en van de controleresultaten van het Agentschap Landbouw en Zeevisserij. Wenst u meer informatie, neem dan zeker contact op met het Agentschap Landbouw en Zeevisserij.

Cijfers inzake karkasclassificatie zijn ook beschikbaar op onze cijferwebsite.

Wetgeving

  • de verordening (EU) nr. 1308/2013 van het Europees Parlement en de Raad van 17 december 2013 tot vaststelling van een gemeenschappelijke ordening van de markten voor landbouwproducten en tot intrekking van de Verordeningen (EEG) nr. 922/72, (EEG) nr. 234/79, (EG) nr. 1037/2001 en (EG) nr. 1234/2007 van de Raad;    
  • de gedelegeerde verordening (EU) nr. 2017/1182 van de Commissie van 20 april 2017 tot aanvulling van Verordening (EU) nr. 1308/2013 van het Europees Parlement en de Raad wat betreft de schema's van de Unie voor de indeling van runder-, varkens- en schapenkarkassen en wat betreft de mededeling van de marktprijzen voor bepaalde categorieën karkassen en levende dieren;
  • de uitvoeringsverordening (EU) nr. 2017/1184 van de Commissie van 20 april 2017 tot vaststelling van uitvoeringsbepalingen voor Verordening (EU) nr. 1308/2013 van het Europees Parlement en de Raad wat betreft de schema's van de Unie voor de indeling van runder-, varkens en schapenkarkassen en wat betreft de mededeling van marktprijzen voor bepaalde categorieën karkassen en levende dieren;
  • het decreet van 28 juni 2013 betreffende het landbouw- en visserijbeleid;
  • het besluit van de Vlaamse Regering van 26 april 2013 houdende vaststelling en organisatie van de indeling van geslachte runderen en van geslachte varkens;
  • het ministerieel besluit van 23 december 2015 tot uitvoering van diverse bepalingen van het besluit van de Vlaamse Regering van 26 april 2013 houdende vaststelling en organisatie van de indeling van geslachte runderen en van geslachte varkens.
  • het ministerieel besluit van 11 maart 2024 tot erkenning en bepaling van de modaliteiten en voorwaarden voor de installatie, de verificatie, het onderhoud en het gebruik van de indelingsmethode VBS 2000 als geautomatiseerde indelingsmethode voor karkassen van geslachte runderen die ten minste acht maanden oud zijn.
Delen: