Conditionaliteit in het GLB 2023 – 2027

Op 5 december 2022 zette de Europese Commissie het licht op groen voor het Vlaams Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB)-Strategisch Plan. Ook al lopen er nog discussies op Vlaams niveau, het Departement Landbouw en Visserij wil de Vlaamse land- en tuinbouwers nog eens extra informeren over de conditionaliteit, en welke verplichtingen deze voor land- en tuinbouwers met zich meebrengt. Vanaf 2023 moet u aan deze verplichtingen voldoen.

De conditionaliteit is één van de bouwstenen in de groene architectuur, naast de ecoregelingen, agromilieuklimaatmaatregelen en beheerovereenkomsten. ‘Conditionaliteit’ is de nieuwe term voor de randvoorwaarden uit de vorige GLB-perioden. Net zoals voorheen kunnen landbouwers enkel de volledige areaal- en diergebonden steun ontvangen als ze voldoen aan deze normen op het gebied van milieu, klimaatverandering, volksgezondheid, plantengezondheid en dierenwelzijn.

De overgang naar de conditionaliteit brengt een aantal ingrijpende aanpassingen met zich mee. Zo richt ze zich op een verdere verduurzaming van de landbouwactiviteit en omvat ze ook verplichtingen die u moest naleven om de vroegere vergroeningspremie te krijgen. De vergroeningspremie zelf valt namelijk weg.

Hieronder vatten we enkele aandachtspunten in de conditionaliteit samen die nieuw zijn t.o.v. de vroegere randvoorwaarden:

• Gewasrotatie komt in de plaats van gewasdiversificatie. Concreet betekent dit:
  • vanaf 2024: jaarlijks minimaal op een derde van uw bouwlandareaal één van volgende maatregelen nemen:
    • een andere hoofdteelt telen dan het voorgaande jaar
    • na de hoofdteelt een nateelt minstens 12 weken aanhouden die tot een andere gewassoort behoort
  • als in 2022, 2023 en 2024 dezelfde hoofdteelt op een perceel staat, dan moet in 2025 een andere hoofdteelt ingezaaid worden.

• Er ligt meer focus op het niet-productief areaal (NPE) dat het ecologisch aandachtsgebied vervangt. Verplichtingen rond NPE leeft u na aan de hand van één van onderstaande opties, waarbij we graag de aandacht vestigen op het feit dat enkel de inzaai van een vanggewas niet meer voldoende is:
  • optie 1: minstens 4% van het bouwland gebruiken voor niet-productieve elementen en/of arealen
  • optie 2: minstens 3% van het bouwland als NPE en aan te vullen tot minstens 7% van het bouwland met vanggewas.

  
  
  In 2023 kunt u in het kader van een uitzondering naar aanleiding van de situatie in Oekraïne ook een perceel met aardappelen, groenten of graangewassen in gebruik voor de hoofdteelt als braak aangeven. Het perceel mag dan niet in een groen bestemmingsgebied liggen.

• In de winter moet 80% van het totale bouwlandareaal van het bedrijf bedekt zijn. Enkele voorbeelden zijn inzaai van nateelt of groenbedekker, behoud van stoppels en opslag …

• Daarnaast omvat de conditionaliteit een verbod op de teelt van wortel-, knol- of bolgewassen op percelen die met knolcyperus besmet zijn.

• Bufferstroken langs oppervlaktewaterlichamen moeten gerespecteerd worden om de waterkwaliteit te verbeteren. Concreet betekent dit:
  • langs oppervlaktewaterlichamen: geen bemesting in de eerste 5 meter (10 meter in VEN en langs hellingen), in de eerste meter geen productie en geen gewasbeschermingsmiddelen
  • langs waterlopen: geen bemesting in de eerste 5 meter (10 meter in VEN en langs hellingen), in de eerste meter geen productie en het verbod op het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen voor de eerste 3 meter.

Op Geoloket landbouw | Landbouw & Visserij (vlaanderen.be) en via LV-AgriLens | Landbouw en Visserij (vlaanderen.be) vindt u hierover de juiste informatie.

Alle verplichtingen en meer details vindt u op onze website bij Conditionaliteit 2023-2027 | Landbouw en Visserij (vlaanderen.be).

Eerdere presentaties en filmpjes over het nieuwe GLB, onder andere ook over de conditionaliteit, kan u raadplegen op Presentaties 'infosessies GLB 2023 - 2027' | Vlaams Ruraal Netwerk. Ook de presentaties van komende webinars zal u via deze link kunnen raadplegen.