Studie brengt keten- en indirecte effecten voor landbouw en industrie van waterbesparende maatregelen in kaart
Als het lange tijd extreem droog is en er waterschaarste dreigt, moeten overheden waterbesparende maatregelen nemen. Die maatregelen moeten doordacht en wetenschappelijk onderbouwd zijn én de volksgezondheid mag nooit in gevaar komen. De burger moet altijd kraanwater ter beschikking hebben voor essentiële zaken als drinken, koken en wassen. Ook dieren kunnen/mogen niet zonder drinkwater vallen. Om zo’n beslissing te funderen werd een hulpmiddel ontwikkeld: Afwegingskader prioritair watergebruik tijdens droogte en waterschaarste (Vlaamse Milieumaatschappij - VMM).
Een voorbeeld van een mogelijke maatregel is het instellen van een tijdelijk onttrekkingsverbod van oppervlaktewater. Voor land- en tuinbouwers kan dit directe effecten hebben op het bedrijf: minder water beschikbaar voor irrigatie van gewassen en opbrengstverliezen. Deze directe lokale effecten op korte termijn worden nu al in het huidige afwegingskader meegenomen. De keteneffecten en indirecte effecten werden tot dusver nog niet in kaart gebracht (denk maar aan de impact op prijs door kwaliteitsverliezen van landbouwgewassen of impact in de voor- en naketen).
Het Agentschap Landbouw en Zeevisserij heeft samen met het Departement Economie, Wetenschap en Innovatie in 2023 een studie besteld om deze keteneffecten en indirecte effecten te bepalen en waar mogelijk te berekenen. De studie door KPMG, VITO en ILVO leverde hun eindrapport op: hierin wordt een zeer volledig beeld geschetst van de indirecte impact. Er komen 21 keteneffecten voor landbouw en industrie aan bod die samen met relevante belanghebbenden werden geïdentificeerd en waar mogelijk gekwantificeerd. Het rapport geeft ook aan dat een gedifferentieerde aanpak bij het nemen van waterbesparende maatregelen aangewezen is en roept op tot bilaterale dialoog.
In een volgende stap bekijkt VMM samen met de Vlaamse Waterweg hoe deze resultaten geïntegreerd kunnen worden in het afwegingskader. Door verfijning kunnen de maatschappelijke kosten van een droogtecrisis verder beperkt worden. De studie helpt ook om de socio-economische impact van waterbesparende maatregelen beter te begrijpen, en toont ons hoe we beter kunnen sensibiliseren over mogelijke gevolgen van droogte en de bewustwording kunnen aanscherpen.
Lees het eindrapport Keteneffecten waterbesparende maatregelen landbouw & industrie | Landbouw & Visserij (vlaanderen.be). Meer info over het afwegingskader: Afwegingskader prioritair watergebruik tijdens droogte — Vlaamse Milieumaatschappij (vmm.be)
Aan de slag op uw bedrijf
Gaat u graag (verder) aan de slag op uw bedrijf met duurzaam waterbeheer, zuinig omgaan met de beschikbare waterbronnen, kiezen voor klimaatrobuuste teelten, het verhogen van het organisch koolstofgehalte in de bodem, enz. … bekijk dan zeker de Maatregelen Gemeenschappelijk Landbouwbeleid 2023-2027 | Landbouw en Visserij (vlaanderen.be) op onze website.