Varkens

Karkasclassificatie varkens

Op deze pagina:

Zie ook brochure: Indeling van karkassen runderen en varkens

Sommige slachthuizen zijn verplicht de karkassen van de geslachte varkens in te delen. De indeling gebeurt met daartoe erkende indelingsmethoden. De indelingstoestellen zijn volautomatisch (camera’s) of worden bediend door erkende classificeerders (priktoestellen, meetlat). Het slachthuis moet aan de leverancier en aan de producent van de geslachte varkens alle informatie over de indeling en weging bezorgen.

Het departement staat in voor de controle op de toepassing van de wetgeving en wordt hierin bijgestaan door de vzw Interprofessionele Vereniging voor het Belgisch Vlees (IVB) en de cel Begeleiding Karkasclassificatie (CBKc) van de Universiteit Gent.

Indelingsschema

De indeling van varkens wordt gemaakt op een objectieve wijze, namelijk door gebruik te maken van een machinale indeling.

Vooraf twee definities:

  • Indelingstoestel: het toestel dat bepaalde parameters van het karkas meet
  • Indelingsmethode: de samenhang van het indelingstoestel, de wijze waarop het toestel moet bediend worden en de informatica die de meetwaarden van het toestel voor een bepaald varken omzet in een % mager vlees volgens de bepalingen van de erkenning

De indeling naar het % mager vlees in het karkas is verplicht. Het slachthuis beslist zelf of het de indeling naar conformatie maakt.

Alle varkens moeten ingedeeld worden, met uitzondering van varkens die voor de fokkerij zijn gebruikt.

De indeling van geslachte varkens met niet-automatische indelingstoestellen wordt gemaakt door classificeerders die daartoe erkend worden door het departement Landbouw en Visserij. De prestaties van de erkende classificeerders worden regelmatig op de slachtlijn gecontroleerd en geëvalueerd met het oog op het behoud van hun erkenning. Bijkomend wordt de kwaliteit van de indeling gecontroleerd in de koelcellen van de slachthuizen.

De indeling gebeurt in de zone van de weging van de karkassen.

Lijst van de slachthuizen die de indeling maken

Erkende indelingsmethoden voor % mager vlees

De hierna volgende indelingsmethoden zijn erkend:

  • CGM: dit priktoestel meet in één handeling de rugspekdikte (met inbegrip van het zwoerd) in millimeter, gemeten op 6 centimeter van de middellijn van het geslachte varken tussen de derde- en vierdelaatste rib en de spierdikte in millimeter.
  • PG200: dit priktoestel meet in één handeling de rugspekdikte (met inbegrip van het zwoerd) in millimeter, gemeten op 7 centimeter van de middellijn van het geslachte varken tussen de derde- en vierdelaatste rib en de spierdikte in millimeter.
  • HGP4: dit priktoestel meet in één handeling de rugspekdikte (met inbegrip van het zwoerd) in millimeter, gemeten op 6 centimeter van de middellijn van het geslachte varken tussen de derde- en vierdelaatste rib en de spierdikte in millimeter.
  • Optiscan: door middel van een handmatig bediend toestel worden op het karkas een spekdikte (met inbegrip van het zwoerd) in millimeter gemeten op de plaatswaar die het dunst is op de lendenspier en dikte van de lendenspier in millimeter optisch bepaald.
  • VCS 2000-3C: een fotoverwerkingssysteem van beelden van 3 camera’s.
  • FOM II
  • AutoFom III
  • CSB-Image-Meater

Erkende indelingsmethoden voor conformatie

De hierna volgende indelingsmethoden zijn erkend:

  • PIC 2000: de camera meet de horizontale breedte (in millimeter) van de ham en de hoek van de ham (graden) gemeten in afwijking van de horizontale lijn. In combinatie met het % mager vlees, gemeten met de CGM of de PG200, wordt de conformatie berekend.
  • VCS 2000: de camera meet de horizontale breedte (in millimeter) van de ham en de hoek van de ham (graden) gemeten in afwijking van de horizontale lijn. In combinatie met het % mager vlees, gemeten met de CGM of de PG200, wordt de conformatie berekend.

Informatie voor constructeurs en verdelers van indelingstoestellen

Een indelingsmethode kan pas gebruikt worden nadat het daartoe een erkenning heeft verkregen.

De erkenning gebeurt op basis van een test. U bezorgt hiervoor uw aanvraag schriftelijk aan de Vlaamse overheid. In deze aanvraag moeten minstens de volgende elementen beschreven worden:

  • identificatie van de aanvrager
  • naam van het indelingstoestel
  • aanwijzing waarvoor de erkenning aangevraagd wordt (% mager vlees of conformatie)
  • technische beschrijving van het indelingstoestel met opgave van de meetmethode en van de karakteristieken ervan
  • naam van de slachthuizen in welke de test zal doorgaan
  • periode in welke de test zal doorgaan

Bij uw aanvraag voegt u ook een verklaring waarin u waarborgt dat:

  • De methode de identificatiegegevens van het karkas en de resultaten van de metingen van het indelingstoestel op het karkas perfect zal samenvoegen
  • De parameters, opgegeven in uw aanvraag, niet zullen worden gewijzigd gedurende de test

Als aanvrager staat u in voor onder meer de volgende kosten:

  • installatie van het indelingstoestel in de door u aangewezen slachthuizen
  • bediening van het indelingstoestel tijdens de testen
  • beschikbaarheid van de voor de testen benodigde varkens
  • opslag van de meetgegevens in een database
  • dagelijkse terbeschikkingstelling van de meetgegevens aan de overheid
  • versnijding van de voor de testen aangewezen karkassen (voor % mager vlees)
  • vergoeding van de experts die de sector vertegenwoordigen als de overheid zich laat bijstaan door een expertgroep (voor conformatie)

Als de test voor het verkrijgen van een erkenning van een indelingsmethode voor de bepaling van het % mager vlees positief is, bezorgt de Vlaamse overheid het volledige dossier aan de Europese Commissie voor goedkeuring. Na ontvangst van deze goedkeuring erkent de Vlaamse overheid de indelingsmethode.

Als de test voor het verkrijgen van een erkenning van een indelingsmethode voor de bepaling van de conformatie positief is, wordt het volledige dossier ter goedkeuring voorgelegd aan de Vlaamse minister, bevoegd voor het landbouwbeleid en de zeevisserij.

Indien u wijzigingen wil aanbrengen aan een al erkende indelingsmethode moet u dezelfde procedure volgen als voor een nieuw indelingstoestel.

Informatie voor slachthuizen

Indien u op jaarbasis meer dan 200 varkens per week slacht bent u verplicht de karkassen van de varkens in te delen. In het andere geval bent u vrij te beslissen of u de karkassen van de geslachte varkens indeelt of niet. In de 200 varkens zijn de varkens die gebruikt zijn voor de fokkerij niet inbegrepen. De indeling moet altijd uitgevoerd worden met daartoe erkende indelingsmethoden.

Indien u de geslachte varkens niet indeelt, mag u geen tekens in de etikettering gebruiken die verward zouden kunnen worden met de tekens van de indeling.

Als slachthuis staat u in voor de terbeschikkingstelling van personeel voor de uitvoering van de indeling van de karkassen en voor de etikettering van de karkassen. Dit personeel wordt hiertoe opgeleid en krijgt, na het afleggen van een gunstige test, een erkenning. Zij worden classificeerders genoemd. U hebt de verplichting om ervoor te zorgen dat uitsluitend erkende classificeerders de indeling maken.

U moet de resultaten van weging en indeling opslaan in een eigen database en deze gegevens ongeveer 2 jaar bewaren. De volgende gegevens moeten opgeslagen worden per geslacht varken:

  • klopnummer
  • slachtdatum
  • uur van weging
  • individualiseringsnummer van het varken
  • erkenningnummer van de classificeerder
  • warm geslacht gewicht
  • % mager vlees
  • type-index/conformatieklasse (in voorkomend geval)
  • meetwaarden die gebruikt zijn bij de berekening van het % mager vlees en eventueel van de type-index/conformatieklasse
  • leverancier
  • producent

U moet de resultaten van indeling en weging bezorgen aan de leverancier en aan de producent van de geslachte dieren. U beslist zelf over de wijze waarop u deze gegevensoverdracht realiseert.

U moet ook de resultaten van indeling en weging elektronisch bezorgen aan IVB. U bent verplicht deze gegevensoverdracht te doen in het formaat dat door IVB is opgesteld.

Maandelijks bezorgt u de gegroepeerde resultaten van weging en indeling van de voorgaande maand aan het departement.

Wens u nog meer informatie over de indeling van geslachte varkens, neem contact op met Wim Van Moeseke (wim.vanmoeseke@lv.vlaanderen.be).

Informatie voor leveranciers

De persoon of organisatie die in het register van het slachthuis ingeschreven staat als de degene in wiens opdracht het dier geslacht wordt, wordt beschouwd als leverancier.

Het slachthuis bezorgt u het resultaat van weging en indeling.

Indien dit niet het geval is kunt u die informatie opeisen bij het slachthuis. Deze informatie bevat minstens de volgende gegevens:

  • slachthuis
  • slachtdatum
  • warm geslacht gewicht
  • % mager vlees
  • type-index/conformatieklasse (uitsluitend als het slachthuis de conformatie meet)

Indien u de indelingsgegevens niet krijgt, kunt u dit melden bij de dossierverantwoordelijke: Wim Van Moeseke (wim.vanmoeseke@lv.vlaanderen.be).

Informatie voor producenten

Met producent wordt hier bedoeld de vleesvarkenshouder.

Het slachthuis is verplicht u de indelingsgegevens te bezorgen.

Het slachthuis kan deze opdracht ook delegeren aan IVB, die dan op zijn beurt de indelingsresultaten aan u bezorgt.

Bent u als varkenshouder geïnteresseerd om de gegevens van indeling en weging van uw varkens via IVB te ontvangen, dan kunt u inschrijven bij IVB voor het ontvangen van de indelingsresultaten. Vergeet hierbij niet te vermelden of u deze informatie elektronisch wenst te ontvangen of per post.

IVB (Interprofessionele Vereniging voor het Belgisch vlees vzw)
info@ivb-interprof.be
Tel. 011 26 05 40

Wenst u meer informatie over de indeling en over de terbeschikkingstelling van indelingsgegevens aan producenten, neem dan contact op met Sven Vrints (sven.vrints@lv.vlaanderen.be).

Informatie voor andere belanghebbenden

Het slachthuis mag de indelingsgegevens uitsluitend bezorgen aan:

  • producent
  • leverancier
  • IVB
  • departement Landbouw en Visserij

Sommige organisaties kunnen nood hebben aan individuele of gegroepeerde resultaten van weging en indeling voor studies of fokwaardeschatting.

Deze organisaties kunnen een aanvraag sturen naar IVB met opgave van:

  • gewenste gegevens, individueel, gegroepeerd of verwerkt
  • periode waarover gegevens beschikbaar gesteld worden
  • gebruik dat van de gegevens zal gemaakt worden
  • motivering waarin het gebruik van de gegevens voor algemeen belang aangetoond wordt
  • wijze van gegevensoverdracht

IVB onderzoekt dan de aanvraag en bezorgt een advies aan het departement. Het departement beslist over de wenselijkheid en het nut om de gegevens vrij te geven aan de organisatie voor het doel dat in de aanvraag geformuleerd wordt.

Als de aanvraag positief beoordeeld wordt, moet de aanvrager zich houden aan de voorwaarden die opgelegd zullen worden door IVB en het departement.

Erkende organisaties en hun opdrachten

Het departement Landbouw en Visserij controleert de naleving van de wetgeving.

Sommige taken van deze controle zijn gedelegeerd aan daartoe erkende organisaties:

  • Vzw Interprofessionele Vereniging voor het Belgisch Vlees (IVB)
  • Cel Begeleiding Karkasclassificatie (CBKc) van de Universiteit Gent

Opdrachten toegewezen aan IVB:

  • Vaststellingen doen in de slachthuizen op de naleving van de wetgeving
  • Nagaan of de slachthuizen de resultaten van weging en indeling correct en tijdig bezorgen aan IVB
  • Het beheer verzekeren in een centrale database van de resultaten van weging en indeling
  • De resultaten van weging en indeling bezorgen aan de producenten
  • Na goedkeuring de resultaten van weging en indeling bezorgen aan derden

Het toezicht op de classificatie van geslachte varkens wordt uitgevoerd door IVB, de interprofessionele organisatie die hiervoor erkend is.
Het toezicht op de classificeerders wordt gemaakt door toezichthouders die daartoe erkend zijn door het Departement Landbouw en Visserij. Die toezichthouders moeten werknemer zijn van IVB.
Om erkend te worden moet de kandidaat-toezichthouder een opleiding volgen en met gunstig resultaat een examen afleggen.  De opleiding en het examen hebben betrekking op elk van de erkende indelingstoestellen voor de bepaling van het aandeel mager vlees in het karkas. De opleiding wordt gegeven door de verantwoordelijke van de cel Begeleiding Karkasclassificatie. Het examen wordt afgelegd voor de opleidingsgroep die bestaat uit de voornoemde verantwoordelijke van de cel en de ambtenaren van het Departement Landbouw en Visserij, belast met de controle op de karkasclassificatie.

Opdrachten toegewezen aan CBKc:

  • De opleiding en evaluatie van classificeerders en toezichthouders
  • De controle in het slachthuis op de conformiteit en betrouwbaarheid van het classificatiesysteem
  • Opstellen van de protocollen voor de eventuele goedkeuring van nieuwe indelingsmethoden of wijzigingen aan erkende indelingsmethoden
  • Bijstand verlenen aan de overheid bij de uitvoering van testen voor de eventuele erkenning van nieuwe indelingsmethoden en voor wijzigingen aan al erkende indelingsmethoden

Wenst u meer te weten over deze organisaties?

Statistieken

Jaarlijks wordt een overzicht gemaakt van de resultaten van de indeling van de geslachte volwassen runderen en van de controleresultaten van het Departement Landbouw en Visserij
Wenst u meer informatie, neem dan zeker contact op met het Departement Landbouw en Visserij.

 Wetgeving

  • de verordening (EU) nr. 1308/2013 van het Europees Parlement en de Raad van 17 december 2013 tot vaststelling van een gemeenschappelijke ordening van de markten voor landbouwproducten en tot intrekking van de Verordeningen (EEG) nr. 922/72, (EEG) nr. 234/79, (EG) nr. 1037/2001 en (EG) nr. 1234/2007 van de Raad;    
  • de gedelegeerde verordening (EU) nr. 2017/1182 van de Commissie van 20 april 2017 tot aanvulling van Verordening (EU) nr. 1308/2013 van het Europees Parlement en de Raad wat betreft de schema's van de Unie voor de indeling van runder-, varkens- en schapenkarkassen en wat betreft de mededeling van de marktprijzen voor bepaalde categorieën karkassen en levende dieren;
  • de uitvoeringsverordening (EU) nr. 2017/1184 van de Commissie van 20 april 2017 tot vaststelling van uitvoeringsbepalingen voor Verordening (EU) nr. 1308/2013 van het Europees Parlement en de Raad wat betreft de schema's van de Unie voor de indeling van runder-, varkens en schapenkarkassen en wat betreft de mededeling van marktprijzen voor bepaalde categorieën karkassen en levende dieren;
  • het decreet van 28 juni 2013 betreffende het landbouw- en visserijbeleid;
  • het besluit van de Vlaamse Regering van 26 april 2013 houdende vaststelling en organisatie van de indeling van geslachte runderen en van geslachte varkens;
  • het ministerieel besluit van 23 december 2015 tot uitvoering van diverse bepalingen van het besluit van de Vlaamse Regering van 26 april 2013 houdende vaststelling en organisatie van de indeling van geslachte runderen en van geslachte varkens.
Delen: