Alternatieve waterbronnen fruitteelt

Op deze pagina:

Welke waterbronnen kan ik op mijn bedrijf inzetten als alternatief voor leidingwater of ondiep grondwater?

In de fruitteelt worden verschillende soorten water gebruikt: hemelwater, open put, drainagewater, oppervlaktewater, grondwater en leidingwater.

Rationeel watergebruik is niet enkel een kwestie van water besparen door verspilling te voorkomen, maar het is ook een kwestie van het juiste water te gebruiken voor de juiste toepassing.

Leidingwater is vrij duur en oppompen van diep grondwater wordt steeds moeilijker vergund omdat een overmatig gebruik van diep grondwater  tot uitputting van de watertafels leidt. Daarom is het aangewezen om het gebruik van andere waterbronnen te overwegen.

In het kader van duurzaam watergebruik zijn hemelwater, oppervlaktewater en ondiep grondwater inzetbaar als meer duurzame waterbronnen (bron: Mira-T achtergronddocument landbouw, 2007).

Welke waterbron u zal gebruiken, is afhankelijk van de toepassing en van de ligging en de grootte van het perceel. Die twee laatste bepalen op hun beurt de mogelijke herkomsten van het te gebruiken water. Maar elke methode heeft voor- en nadelen zowel naar waterkwaliteit als naar wettelijke verplichtingen. Zo zijn er de vergunningsvoorwaarden voor de grondwaterwinning, de heffingen op de winning van grondwater met de bijhorende debietmetingen, de meldings- en vergunningsplicht voor captatie van oppervlaktewater, de heffingen voor de oppervlaktewaterwinning, de heffingen op waterverontreiniging en de saneringsbijdragen alsook de stedenbouwkundige verplichtingen.

Om de grondwaterreserves te beschermen en om het gebruik van duur leidingwater te beperken, streeft u bij voorkeur naar een maximaal gebruik van hemelwater.

Waarop moet ik letten bij het gebruik van hemelwater op mijn bedrijf?

Hemelwater is meestal van een goede kwaliteit waardoor het in vele toepassingen gebruikt kan worden. Opvang van hemelwater kan er voor zorgen dat deze bron van water maximaal benut kan worden.

Voor de opvang van hemelwater heeft u een groot reservoir nodig. Bij de nieuwbouw van een loods kunt u een grote kelder voorzien, of zorgt u voor een vijver voor open opslag, bij voorkeur bedekt met een folie. Zowel voor de kelder als voor de vijver heeft u een bouwvergunning nodig want u brengt een wijziging aan in het reliëf. Een open vijver zonder dichting op de bodem wordt door de wetgever beschouwd als grondwaterwinning waarvoor u een milieuvergunning nodig heeft.

De hoeveelheid neerslag is zeer wisselvallig over het jaar met een jaargemiddelde van 730 l/m². Op sommige momenten is het mogelijk dat het reservoir leeg geraakt. Daarom zult u vaak een tweede waterbron moeten inschakelen.

De kwaliteit van hemelwater is meestal zeer goed en voldoet doorgaans aan de waterkwaliteitsnormen voor de appel en peer. In bepaalde gebieden kan er een verontreiniging optreden door stof of chemische elementen.

Gezien neerslag onregelmatig is in de tijd, is een voldoende grote opslagcapaciteit nodig.

Waarop moet ik letten bij het gebruik van oppervlaktewater op mijn bedrijf?

Als u beschikt over een perceel dat gelegen is in de nabijheid van een waterloop, kunt u op een goedkope manier aan water geraken.

De benodigde vergunningen voor de captatie van oppervlaktewater zijn afhankelijk van het type waterloop.

De kwaliteit van het oppervlaktewater is vaak slecht. Er zit niet alleen organisch materiaal in, maar het kan ook chemisch verontreinigd zijn. Het organisch materiaal kan zorgen voor verstopping en daarom moet de installatie voorzien zijn van een filtersysteem. Er moet een voorfiltratie gebeuren voor het grof materiaal, gevolgd door een filtering van het fijne materiaal met een zandfilter. De chemische verontreiniging, vooral het zoutgehalte, blijft wel nog een probleem want die kent u vaak niet zonder voorafgaand een chemische analyse te laten uitvoeren. Die analyses zullen u aantonen of het water voldoet aan de kwaliteitseisen voor de toepassingen waarvoor u het water wilt inzetten.

De resultaten van de metingen van de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) op oppervlaktewater kunnen een eerste idee geven over de stabiliteit van de waterkwaliteit en vindt u terug op www.vmm.be/geoview

Waarop moet ik letten bij het gebruik van grondwater op mijn bedrijf?

Grondwater is vooral geschikt voor grotere percelen of percelen die niet in de buurt van een waterloop of het leidingnet liggen. Het is aangewezen om ondiep grondwater te gebruiken uit watervoerende lagen die op natuurlijke wijze snel aanvulbaar zijn.

Alvorens u een put laat boren moet u nagaan welke verplichtingen van toepassing zijn.

Als u in een waterwinningsgebied zit, mag u niet zo diep boren zodat u geen water onttrekt uit de zone waar ook de watermaatschappij water oppompt. U moet dan hoger blijven, maar u krijgt dan onvoldoende debiet om het water rechtstreeks uit de put te gebruiken. Daarom pompt u best het water in een folievijver zodat u voldoende water heeft voor irrigatie en/of beregening. Maar ook voor de aanleg van die vijver heeft u een bouwvergunning nodig.

Het water dat u oppompt voldoet mogelijk niet aan de kwaliteitsnormen voor appel en peer. Bij vele putten is het ijzergehalte een probleem. U kunt een ontijzeringsinstallatie plaatsen of het water eerst in contact laten komen met de lucht zodat het ijzer kan neerslaan alvorens het door de leidingen te sturen.

Waarop moet ik letten bij het gebruik van leidingwater op mijn bedrijf?

Om tot een zo duurzaam mogelijk watergebruik te komen, doet u er goed aan zo maximaal mogelijk in te zetten op alternatieve waterbronnen. In sommige gevallen kan het nodig zijn leidingwater in te zetten.

Als u in de buurt van het leidingnet zit, kunt u hierop aansluiten. Dit water heeft een grote zuiverheidsgraad, maar aan de andere kant is de kostprijs vrij hoog. Er zit veel verschil tussen de aangeboden faciliteiten en eisen van de maatschappijen, de kostprijs van de aansluiting en de kostprijs van het water. De aangeboden faciliteiten en eisen zijn verschillend:

  • het verhuren van een standpomp op een brandkraan;
  • de tarifering;
  • al dan niet een gemetste put, die vorstvrij moet zijn;
  • kostprijs van de meter;
  • ....

Voor meer informatie kunt u terecht bij uw watermaatschappij.

Het leidingwater heeft een zeer grote zuiverheidsgraad waardoor er weinig verstoppingen zullen zijn. Soms kan wel de pH en het gehalte aan natrium en chloride te hoog zijn.

Meer informatie

Bianca Drepper

Tel. 02 214 48 48

info@lv.vlaanderen.be

Delen: