Waarom focust deze praktijkgids op een duurzaam watergebruik bij hydrocultuur van witloof?
Bij de hydrocultuur van witloof worden de wortels, na de teelt in openlucht, in trekbakken geplaatst die gevuld zijn met voedingswater. De wortels kunnen zo verder ontwikkelen (forcerie) tot witloofkroppen.
Water is bij deze vorm van forcerie een heel belangrijke productiefactor waaraan u als teler de nodige aandacht moet besteden.
Er is een enorme voorraad aan kwaliteitsvol water nodig dat voldoet aan de eisen van de witloofteelt- en forcerie. En dus is het belangrijk om zuinig om te springen met water en aandacht te hebben voor het hergebruik van water. U moet als teler ook aandacht hebben voor de gebruikte waterbron want niet alle water is geschikt als voedingswater.
Voor welke toepassingen in de hydrocultuur van witloof is water nodig?
Bij hydrocultuur van witloof wordt het water voor het overgrote deel gebruikt voor de forcerie (± 2 liter voedingswater per kg witloof). Er is ook water nodig voor de reiniging van de trekbakken en de werkruimtes, de aanmaak van gewasbeschermingsmiddelen en de sanitaire voorziening (personeel). Op sommige bedrijven worden de witloofwortelen gewassen vooraleer ze worden opgehaald om te gebruiken als veevoer.
Hoeveel water wordt er gebruikt bij hydrocultuur van witloof?
Hoeveel water nodig is, is afhankelijk van verschillende factoren. Voor de productie van 1 kg witloof is minstens 1 liter water nodig, dit is de hoeveelheid water die in het witloof zit. Uitgedrukt per ha komt dit overeen met 12.000 tot 20.000 l/ha.
Tijdens de forcerie is er water nodig voor de groei van het witloof. Dit noemen we de voedingsoplossing. Op het einde van de forcerie blijft er voedingsoplossing over in het voorraadbassin en in de trekbakken. De hoeveelheid is afhankelijk van enkele factoren: het volume van het verzamelbassin en het aantal trekbakken dat vanuit één bassin van voedingsoplossing voorzien wordt. Rekening houdend met dit restwater en het volume water dat door de wortels opgenomen wordt, is er gemiddeld 2 l voedingsoplossing nodig voor de productie van 1 kg witloof. Per ha witloofwortels varieert dit tussen 24.000 en 40.000 l.
Voor het behoud van de kwaliteit en de gezondheid van de gerooide witloofwortels en het witloof, is er ook een aanzienlijke hoeveelheid water nodig. Het volume water dat nodig is voor de toepassing van gewasbeschermingsmiddelen is eerder beperkt, maar voor de bevochtiging van de wortels tijdens de bewaring in de koelcellen en om uitdroging van de wortels te vermijden, is er gemiddeld 5000 l/ha nodig. Dit water kan echter gedeeltelijk gerecupereerd worden door de opvang van het ontdooiwater dat afkomstig is van de verdampers in de koelcellen.
Voor de reiniging van de trekbakken, de forceerinstallatie en de werkruimtes is er ook water nodig. Het grootste volume water is nodig voor de reiniging van de trekbakken. In de praktijk blijkt er een aanzienlijk verschil in waterverbruik te zijn tussen volautomatische reinigingsinstallaties en handmatige reiniging met een hogedrukspuit. Bij automatische reinigingsinstallaties wordt er duidelijk meer water verbruikt per trekbak. Het gemiddeld verbruik ligt tussen 10 l per m² trekbak (handmatige reiniging) en 30 l per trekbak (automatische reiniging). Per ha is dit tussen 3000 en 9000 l water.
Het wassen van de witloofwortels na de forcerie is een optie. De hoeveelheid water dat hiervoor nodig is, is afhankelijk van de al of niet recuperatie van het waswater. Zonder recuperatie is er per ha een vrij groot volume water nodig (tot 30.000 l/ha). Met recuperatie is dit volume veel beperkter (gemiddeld 2000 l per ha).
Samengevat ligt het volume water dat nodig is voor de verwerking van 1 ha witloofwortels tussen 40.000 en 60.000 liter, op voorwaarde dat als de geforceerde wortels gewassen worden, het waswater gerecupereerd wordt.
Waarom is het belangrijk om zuinig en verstandig om te gaan met water op mijn bedrijf?
Water is een schaars goed. Daarom wordt het steeds moeilijker om een vergunning te krijgen voor het oppompen van grondwater. Bovendien is leidingwater vrij duur.
In de rubriek Duurzaam watergebruik – algemeen vindt u meer informatie over het belang van duurzaam watergebruik.
Hoe ga ik op mijn bedrijf verstandig om met water?
Om spaarzaam om te springen met water kunt u:
- waterbesparende maatregelen nemen;
- water op het bedrijf hergebruiken;
- alternatieven voor grondwater inzetten, zoals hemelwater en oppervlaktewater.
Een wateraudit geeft u inzicht in de waterstromen en toont u de mogelijkheden voor uw bedrijf om water te besparen en alternatieve waterbronnen in te zetten.