Vlaamse kost (voedselstrategie)

Waarom een Vlaams voedselbeleid?

De Vlaamse landbouw en visserij maken deel uit van een groter systeem. Maar dit voedselsysteem staat onder druk op ecologisch, economisch en maatschappelijk vlak. De milieu- en klimaatimpact van onze voeding is te hoog, ons voedingspatroon moet evenwichtiger, het landbouwinkomen staat onder druk en de verbinding tussen consument en producent is grotendeels verbroken, …

Verschillende beleidsdocumenten op Vlaams, Europees en wereldniveau vragen om het voedselsysteem te veranderen. Alleen zo verzekeren we voedselzekerheid, lokale productie en een duurzame toekomst voor het Vlaamse voedselsysteem.

Politiek engagement voor een Vlaams voedselbeleid

Het regeerakkoord en de beleidsnota Landbouw en Visserij hebben het voedselthema op de agenda gezet. De Vlaamse Regering heeft zich als doel gesteld om een sterk en geïntegreerd Vlaams voedselbeleid te ontwikkelen:

‘"Gezond, duurzaam, voldoende en veilig voedsel aan een correcte prijs voor iedere schakel van de voedingsketen staat centraal binnen een voedselbeleid. Het is dan ook van belang dat het huidige landbouwbeleid bijdraagt aan een sterk voedselbeleid waarin de voedselketen integraal en circulair bekeken wordt. De Vlaamse Regering zal in samenwerking met de vraag- (consumenten) en aanbodzijde (agrovoedingsketen) van de markt een Vlaamse voedseltop organiseren."

Als minister van Landbouw en Voeding coördineerde toenmalig minister Crevits de weg naar een voedselbeleid in Vlaanderen. Ze stond ook in voor de organisatie van een Vlaamse voedseltop. Het Departement Landbouw en Visserij kreeg daarbij een leidende rol om de samenwerking met alle relevante beleidsdomeinen, -niveaus en stakeholders aan te gaan.

Daarnaast past het Vlaams voedselbeleid in het Europese kader. De Europese Commissie lanceerde in mei 2020 haar ‘Farm to Fork’- of ‘Van boer tot bord’-strategie. Daarin wordt een ambitieus en alomvattend voedselbeleid vooropgesteld.

Ten slotte willen ook de Verenigde Naties (VN) de internationale gemeenschap sensibiliseren en aanzetten tot acties om de mondiale voedselsystemen op een duurzame manier te transformeren. Op 23 en 24 september 2021 vond de UN Food Systems Summit plaats, waar toenmalig Vlaams minister van Voeding Hilde Crevits in de functie van National Convenor voor de Member State Dialogue in België het woord nam (zie statement minister Crevits, filmpje in het Engels). Dat deed ze eerder ook al op de pre-summit op 28 juli 2021. De internationale best practices en uitkomsten van de VN-top dienen ter inspiratie van de Vlaamse voedselstrategie in wording.

Wat willen we bereiken?

In het najaar van 2020 heeft de minister iedereen opgeroepen om mee te werken aan een Vlaamse voedselstrategie.

Deze wordt opgehangen aan vier strategische doelstellingen:

Voluit voor een veerkrachtige voedseleconomie
Voedsel verbindt boer en burger
Circulair en duurzaam ondernemen voor de toekomst
Gezonde en duurzame voeding voor iedereen

Voluit voor een veerkrachtige voedseleconomie

Voluit voor een veerkrachtige voedseleconomie Hier gaan we voor:

Vlaamse land- en tuinbouw vormt de basis van onze voedseleconomie
Inclusieve en evenwichtige keten waarin schakels samenwerken
Innovatief en kennisgedreven
Internationaal toonaangevend

Voedsel verbindt boer en burger

Icoon Voedsel verbindt boer en burger Hier gaan we voor:

Boer en burger dichter bij elkaar brengen
Structurele validering van verhoogde interesse voor voedsel door corona
Heldere en objectieve informatie voor het brede publiek over land- en tuinbouw
Hogere maatschappelijke waardering en faire prijs

Circulair en duurzaam ondernemen voor de toekomst

Icoon Circulair en duurzaam ondernemen voor de toekomst Hier gaan we voor:

Onderzoek, innovatie en doorstroming van goede praktijken
Milieudoelstellingen: klimaat, biodiversiteit, water, bio, enz.
Circulair voedsel: meerwaardecreatie, gezondere bodem, valorisatie van voedselverliezen, enz.
Vruchten plukken van de eiwitdiversificatie

Gezonde en duurzame voeding voor iedereen

Icoon Gezonde en duurzame voeding voor iedereen Hier gaan we voor:

(H)eerlijk voedsel van bij ons
Gezonde en duurzame voedingspatronen
Voedselarmoede terugdringen
Kracht van sociaal ondernemerschap

Hoe gaan we dat doen?

We werken een traject uit met iedereen die wil meewerken en meedenken. Dit doen we door op te roepen om mee te werken en ideeën in te dienen. Zo werken we samen richting de voedseltop in 2022, waar we concrete initiatieven met hefboomeffect en de lancering van de Vlaamse voedselstrategie, in één geheel willen laten samenkomen.

Mijlpalen en plannen

Communicatie

oktober 2020: minister Crevits kondigt de voedselstrategie aan
januari 2021: minister Crevits lanceert de voedselstrategie en roept op om mee te denken
juni-oktober 2021: Oproep en selectie beloftevolle ideeën voedselveranderaars
december 2021: Vijf voedseltafels krijgen subsidie in aanloop naar de Vlaamse voedseltop

Elementen in de voedselstrategie

We werken richting de Voedseltop in 2022. Maar we moeten samen nog enkele stappen nemen:

Een voedselcoalitie zit in de cockpit van het traject
Om een voedselverhaal te maken dat langetermijneffecten kan hebben, is samenwerking met partners cruciaal. Een groep van een twintigtal partners (sector, visiedenkers, culinaire wereld, wetenschap, …) komt samen om dit verhaal vorm te geven. Dit zijn ze, in alfabetische volgorde:

Partners
Deze partners geven vorm aan de voedselcoalitie
Algemeen Boerensyndicaat
Agentschap Zorg en Gezondheid
Belgian Feed Association
Boerenbond
Bond Beter Leefmilieu
Comeos
De Sociale Innovatiefabriek
Departement Economie, Wetenschap en Innovatie
Departement Landbouw en Visserij
Departement Omgeving
European Institute of Innovation and Technology FOOD (EIT Food)
Fevia Vlaanderen
Flanders' FOOD
Groene Kring
ILVO
Innovatiesteunpunt
Katholieke Universiteit Leuven
OVAM
Platform voor Landbouw- en Voedingsonderzoek
Pulse
Rikolto
Strategische Adviesraad voor Landbouw en Visserij
Toerisme Vlaanderen
Universiteit Gent
Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten
Vereniging van de Vlaamse Provincies
Vlaams Instituut Gezond Leven
Vlaanderen Circulair
VLAIO
VLAM
VLM
Voedsel Anders
Wageningen UR

Geëngageerde voedselveranderaars gaan mee op pad
Een voedselveranderaar is iemand die de handen uit de mouwen wil steken om een voedseluitdaging aan te pakken. Je kan uit verschillende hoeken komen: vernieuwers, ondernemers, onderzoekers, studenten, vertegenwoordigers van middenveldorganisaties, geëngageerde burgers, …

Samen staan we sterker: beloftevolle voorstellen worden door voedselveranderaars uitgewerkt tot vlaggenschepen voor de Vlaamse voedseltop 2022.
De ideeën zijn binnengestroomd en beoordeeld met koppeling aan andere ideeën door de voedselcoalitie. De 12 meest beloftevolle ideeën worden door samenwerking in voedseltafels verder uitgewerkt worden tot concrete projecten. Hierbij krijgen ze steun van de experten uit de voedselcoalitie en een begeleider. Deze projecten worden zo de vlaggenschepen van de voedselstrategie. Wie de voedselveranderaars zijn en welke ideeën verder worden uitgewerkt vindt u op Voedselveranderaars.
Werken aan de toekomst met een uitgekiende voedselstrategie
Terwijl de voedselveranderaars aan de slag zijn in de projecten, schrijft de voedselcoalitie de voedselstrategie uit. Een visie en acties worden samengebracht. Binnen de Vlaamse overheid wordt afgestemd via het Netwerk Voedselbeleid.

Publicaties en nuttige websites

Nieuwsbrief voedsel

In 2022 lanceert het Departement Landbouw en Visserij een maandelijkse nieuwsbrief Voedsel. We houden u op de hoogte van de nieuwste ontwikkelingen rond de opmaak van de Vlaamse voedselstrategie en de voorbereiding van de Vlaamse voedseltop in het najaar van 2022. We zetten bovendien voedselwerven en voedseltafels in het kader van de Go4Food-oproep in de kijker.

Schrijf u in op de nieuwsbrief Voedsel via dit formulier.

Contact

Hebt u opmerkingen of vragen? Contacteer ons op voedsel@lv.vlaanderen.be.